سید محمد رضا احتشامی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
مجید آقاعلیخانی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
محمد رضا چائی چی - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
کاظم خاوازی - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات خاک و آب

این تحقیق در ایستگاه تحقیقاتی مشکین آباد کرج وابسته به مؤسسه تحقیقات خاک و آب، به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال زراعی 1385 اجرا گردید . تیمارهای آب یاری در سه سطح به عنوان عامل اصلی بر اساس 70، 100 و 130 میلی متر تبخیر تجمعی از سطح تشتک کلاس A و تیمارهای کود فسفره در پنج سطح شامل بدون کود فسفره، کود سوپر فسفات تریپل، قارچ میکوریزا Glomus intraradices (AM) ، باکتری حل کننده فسفات Pseudomonas fluorescens (Pf) و مخلوطی از این دو ریزسازواره (AM+Pf) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند . تلقیح بذر با AM+Pf تحت شرایط تنش کم آبی به طور معنی داری عملکرد دانه، اجزای عملکرد، شاخص برداشت، غلظت نیتروژن و فسفر دانه، میزان فسفر قابل دسترس خاک و درصد کلونیزه شدن ریشه را افزایش داد. اثر تلقیح بذر با AM نیز مشابه با تأثیر تلقیح بذر با AM + Pf بود . در تمام ویژگی ها ی اندازه گیری شده، تیمارهای تلقیح بذر با AM ،AM + Pf و Pf در کلیه سطوح آبیاری بالاتر از تیمار کود شیمیائی و تیمار شاهد قرار گرفتند. حتی در سطوح تنش متوسط و شدید نیز اختلاف معنی داری بین تیمارهای تلقیح بذر با ریزسازواره های حل کننده فسفات با تیمار کود شیمیائی مشاهده گردید . یافته های این تحقیق نشان داد که ریزسازواره های حل کننده فسفات به دلیل تأثیر هم افزائی بر افزایش رشد و جذب عناصر غذائی بویژه فسفر در ذرت، افزایش درصد کلونیزه شدن ریشه و نیز افزایش سطح تماس ریشه با خاک می توانند منجر به افزایش تحمل گیاه تحت شرایط تنش کم آبی گردند.

ریزسازواره های حل کننده فسفات، ذرت، فسفر، تنش کم آبی و کلونیزه شدن ریشه