ارزیابی اثر کودهای بیولوژیک آزوسپیریلوم، ازتوباکتر، پسودوموناس و مزوریزوبیوم بر تجمع ماده خشک و عملکرد نخود (Cicer arietinum L.)

با هدف بررسی اثرات کاربرد مایه های تلقیح مزوریزوبیوم، آزوسپیریلوم، ازتوباکتر و پسودوموناس بر وضعیت تجمع ماده خشک و عملکرد نخود در شرایط مزرعه آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و 16 تیمار اجرا شد . تیمارهای آزمایش شامل شاهد (بدون تلقیح ) و تمامی حالت های تلقیح انفرادی، دوتایی، سه تایی و چهارتایی مربوط به چهار باکتری مذکور بود . بررسی نتایج نشان داد که بیشترین میزان تجمع ماده خشک در ریشه، گره های ریشه و اندامهای هوایی گیاه در مرحله گلدهی توسط تیمار تلقیح چهارتایی به دست آمد . این تیمار از لحاظ عملکرد دانه، بیوماس بوته و میزان پروتئین دانه در واحد سطح نیز بالاترین رتبه را در میان تیمارها به خود اختصاص داد . کمترین مقدار عملکرد و پروتئین دانه در واحد سطح توسط تیمار شاهد تولید شد . برتر بودن تیمار تلقیح مر کب چهارتایی نسبت به سایر تیمارها حاکی از وجود اثرات سینرژیستیک بین این چهار باکتری در شرایط انجام این آزمایش بود . از سوی دیگر پس از انجام مقایسه های گروهی مشخص شد که وجود باکتری پسودوموناس در ترکیب مایه های تلقیح نقش مؤثری در بهبود رشد و عملکرد نخود داشته است زیرا مایه های تلقیح محتوی این باکتری نسبت به مایه های تلقیح فاقد آن، از لحاظ آماری در وضعیت بهتری قرار داشتند. بر اساس نتایج به دست آمده در این آزمایش، استفاده از مایه های تلقیح چهار باکتری فوق الذکر به صورت توأم و در قالب یک کود بیولوژیک در زراعت نخود موجب افزایش قابل توجهی در رشد و عملکرد می گردد.

Keywords:

کود بیولوژیک , آزوسپیریلوم , ازتوباکتر , پسودوموناس , مزوریزوبیوم و نخود