بابک ربیعی - استادیار اصلاح نباتات
مهدی رحیمی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

در این مطالعه، پانزده هیبرید حاصل از تلاقی نیمه دی الل بین شش رقم برنج برای بررسی ترکیب پذیری و میزان هتروزیس در یازده صفت مهم زراعی و مورفولوژیک مورد استفاده قرار گرفت . دورگهای به دست آمده به همراه والدین آنها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان در سال 1385 کشت شدند . نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها وجود هتروزیس را در اغلب صفات مورد مطالعه نشان داد . ترکیبپذیری عمومی و خصوصی برای تمامی صفات معنی دار بود که نشان دهنده نقش توام اثرات افزایشی و غیرافزایشی ژن ها در کنترل کلیه صفات مورد مطالعه بود . در بین 15 هیبرید به دست آمده، هیبریدهای حاصل از تلاقی های هاشمی × دم سفید و هاشمی × درفک برای تولید ارقام با عملکرد بالا مناسب بودند و در اغلب صفات مرتبط با عملکرد مثل وزن هزار دانه، تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه و عملکرد دانه هتروزیس مثبت و معنیداری را نشان دادند.

برنج، تلاقی دی آلل، دورگهای F1 و صفات کمی