راحله خادمیان - دانشجوی دکتری اصلاح نباتات دانشکده علوم زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
نادعلی بابائیان جلودار - استاد دانشکده علوم زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

طارم یک رقم محلی برنج ایرانی است که دارا ی ارتفاع بلند، حساسیت به ورس و عملکرد پایین م ی باشد. در این تحقیق، از دو موتاژن فیزیکی (اشعه گاما با دزهای 250 و 350 گری ) و شیمیایی [اتیل متان سولفونات (EMS) با غلظت 0/1 درصد ] برای اصلاح ا ین صفات، استفاده گردیده است . مطالعات مزرعه ای برای صفاتی مانند تعداد پنجه، ارتفاع بوته، طول میانگره های اول و دوم، طول و عرض برگ پرچم، طول خوشه، طول و عرض دانه، وزن 100 دانه، زمان گلدهی و رسیدن و عملکرد، طی 4 سال، صورت گرفته است . در نسل دوم (M2) ، علاوه بر تعداد زیادی تک بوته های موتانت، سه لاین پاکوتاه MTM3)، MTM2،(MTM1 از تیمارهای 350 گری اشعه گاما و EMS به دست آمد که علاوه بر پاکوتاهی، افزایش عملکرد و زودرسی در این لاین ها، نسبت به شاهد، معنی دار بوده است . این صفات مطلوب موتانت، همراه با کیفیت بالای این لاین ها، همانند لاین شاهد، تا نسل M4 در آنها تثبیت گردیده است. لذا انتظار می رود، در آینده ای نزدیک، این لاین ها به عنوان ارقام موتانت پاکوتاه، زودرس ودارای عملکرد بالا از رقم پابلند و دارای عملکرد پایین طارم محلی معرفی گردند.

برنج، موتاسیون، اشعه گاما و اتیل متان سولفونات (EMS)