رهام عشقی - دانشجوی دکتری ژنتیک گیاهی دانشگاه ملی باکو
مصطفی ولی زاده - دانشگاه تبریز
سعید اهری زاد - دانشگاه تبریز
حسین مصطفایی - ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل

در این تحقیق مجموعاً 64 ژنوتیپ عدس شامل 46 رگه از کشور سوریه، 9 رگه بومی اصلاح شده در ایران و 9 توده بومی استان اردبیل در قالب طرح لاتیس مربع در دو تکرار در مرکز تحقیقات اردبیل (آلاروق) مورد بررسی قرار گرفتند. از میان صفات مورد بررسی وزن صد دانه، تعداد انشعابات اولیه، تعداد روز تا 50 % گلدهی، ارتفاع بوته و قطر بزرگ دانه دارای بیشترین وراثت پذیری بودند . بین عملکرد در واحد آزمایشی و صفات شاخص برداشت،بیوماس تک بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد انشعابات اولیه، تعداد نیام پر و تعداد برگچه همبستگی مثبت و معنی دار به دست آمد . تجزیه علیت نشان داد که در ژنوتیپ های مورد آزمایش افزایش عملکرد دانه بیشتر در اثر افزایش تعداد انشعابات اولیه، شاخص برداشت و تعداد نیام پر بوده است و بیشترین اثر غیر مستقیم هم مربوط به صفت تعداد نیام پر بود . با توجه به نتایج حاصل از همبستگی ها و تجزیه علیت و با توجه به بالا بودن وراثت پذیری صفت تعداد انشعابات اولیه می توان از این صفت با انتخاب در نسل های در حال تفکیک برای اصلاح عملکرد در این گیاه استفاده کرد .گروه بندی ژنوتیپ ها بر اساس مقایسه میانگین ها برای صفت عملکرد و صفات همبسته با آن، تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه کلاستر ژنوتیپ های ILL-681 کوثر 4 و سه توده بومی استان اردبیل را به عنوان ارقام پر محصول شخص کرد..

تنوع ژنتیکی، تجزیه علیت، عدس، صفات کمی و تجزیه به مولفه های اصلی