غلامرضا امین زاده - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل
امیر قلی سنجری - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل
امیر یزدان سپاس - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
شهرام شاهعلی نژاد - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل

در این بررسی 18 ژنوتیپ گندم امبد بخش گندم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دو آزمایش مزرعه ای جداگانه که یکی در شرایط آبیاری کامل و دیگری در شرایط تنش خشکی بعد از گرده افشانی در طی دوسال (1383-1385) دراراضی ایستگاه کشاورزی اردبیل انجام گردیدند . نتایج نشان دادند لاین های گندم تحت شرایط آبی در هر دو سال مورد آزمایش دارای اختلاف معنی داری هستند. در حالیکه ارقام و لاین های فوق در شرایط تنش خشکی بعد از گرده افشانی فقط در سال 83-84 دارای اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% بودند . میانگین عملکرد سالهای 1383-1384 و 1384-1385 به ترتیب در شرایط تنش خشکی 4/9 و 3/2 تن در هکتار بودند و با افزایش شدت تنش خشکی در سال 1384-1385 که منجر به کاهش متوسط پتانسیل عملکرد دانه در ژنوتیپ های مورد مطالعه گندم شده است به همین خاطر ظهور تفاوت های ژنتیکی در ژنوتیپ های گندم ممکن نشده است. با توجه به معنی دار بودن اثرات متقابل ژنوتیپ در محیط لاین های شماره 2، 3 و 9 کمتر تحت تاثیر عوامل محیطی قرار گرفته و در هر دو شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی از تولید عملکرد بالا و پایدار برخودار بودند.

گندم، تنش خشکی، میانگین و اثر متقابل محیط × ژنوتیپ