اثر تنوع ژنتیکی و شرایط اقلیمی بر میزان فنول در گندم نان (Triticum aestivum L.)

جهت بررسی اثر تنوع ژنتیکی و شرایط اقلیمی مختلف بر میزان فنول 16 رقم گندم نان، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه ژنتیک بخش زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 1386 انجام شد . اسامی ارقام عبارت بودند از 1- آمریکایی، 2- سایسون، 3- آگوستا، 4- شیرودی، 5- روشن، 6- نیک نژاد، 7- کراس آزادی، 8- کویر، 9- استار، 10 - آکوا، 11 - چمران، 12 - گاستوژن، 13 - فاین 15، 14-شیراز، 15 - زرین، 16 - هرباش (در بین این رقم ها دو رقم شیراز از سه محل داراب، زرقان و اقلید، به ترتیب گرمسیر، معتدله و سردسیر و زرین از دو محل داراب و اقلید، به ترتیب گرمسیر و سردسیر، تهیه شدند .) نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری از نظر میزان فنول بین ارقام مورد مطالعه وجود دارد . بیشترین میزان فنول در رقم های آمریکایی و سایسون و کمترین میزان فنول در رقم های فاین 15 و گاستوژن مشاهده شد. اثر برهمکنش رقم محل بر میزان فنول رقم های مورد مطالعه شیراز و زرین در شرایط اقلیمی مختلف (گرم، سرد و معتدل ) معنی دار بود . میزان فنول در منطقه سرد اقلید و گرم داراب افزایش نشان داد که این موضوع ممکن است در ارتباط با ترکیبات آنتی اکسیدانی مانند فنول به عنوان سیستم دفاعی گیاه جهت مقابله با شرایط تنش های محیطی (گرما و سرما) قلمداد شود. به نظرمی رسد با توجه به تنوع ژنتیکی مشاهده شده در رقم های مختلف گندم از نظر میزان فنول می توان از ارقام با میزان فنول زیادتر به عنوان منبع ژنتیکی در برنامه های اصلاحی با هدف افزایش مقاومت به تنش های محیطی از یک طرف و بهبود کیفیت برنامه های غذایی از سوی دیگر استفاده کرد.

Keywords:

فنول , گندم نان , تنوع ژنتیکی و شرایط اقلیمی