ارزیابی عملکرد دانه اجزای آن با استفاده از شاخصهای حساسیت و متحمل به تنش در ژنوتیپهای گندم در شرایط تنش خشکی پس از گلدهی

به منظور بررسی واکنش 9 ژنوتیپ گندم نان و یک ژنوتیپ گندم دوروم به تنش خشکی ملایم و شدید پس از گلدهی، مطالعه ای از سال 78-1377 به مدت سه سال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب انجام شد. این آزمایش به صورت طرح کرت های یک بار خرد شده با سه تکراراجرا شد. عامل اصلی شامل سه سطح رطوبتی مطلوب (آبیاری براساس نیازآبی گیاه )، تنش خش کی ملایم پس از گلدهی ( 25 %کاهش مصرف آب در مقایسه با حالت مطلوب) و تنش خشکی شدید پس از گلدهی ( 50 % کاهش مصرف آب در مقایسه با حالت مطلوب ) و عامل فرعی شامل ده ژنوتیپ گندم بود . علت اصلی افت عملکرد دانه ژنوتیپ ها در شرایط تنش خشکی ملایم (21/8%) و شدید (40/7%) ، کاهش تعداد دانه در سنبله و سپس وزن هزاردانه بود . ژنوتیپ 6 بیشترین عملکرد دانه ( 5352 کیلوگرم درهکتار ) را در شرایط مطلوب تولید کرد، در حالی که بیشترین عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی ملایم( 4178 کیلوگرم درهکتار )و شدید ( 3505 کیلوگرم درهکتار ) به ژنوتیپ 9 اختصاص داشت . با در نظر گرفتن شاخص های تحمل به تنش ، میانگین هندسی تولید و بهره وری متوسط، ژنوتیپ های 6 و 9 متحمل ترین ژنوتیپ ها به ترتیب در شرایط تنش خشکی ملایم و شدید بودند . در هر سه شرایط رطوبتی، عملکرد زیست توده، شاخص برداشت و تعداد دانه در سنبله بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشتند.

Keywords:

تنش خشکی , گندم , عملکرد دانه و شاخص تحمل به خشکی