بررسی اثر تراکم کاشت بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم آفتابگردان

به منظور بررسی اثر تراکم کاشت بر مراحل رشد ، عملکرد و اجزا عملکرد چهار رقم آفتابگردان آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی درسه تکرار به مدت دو سال در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان اجرا شد . فاکتورهای آزمایشی شامل چهار رقم آفتابگردان آذرگل، زاریا، رکورد و مهر از ارقام اصلاح شده روغنی و چهار فاصله بوته 15، 20، 25 و 30 سانتی متر روی ردیف هایی به فاصله 65 سانتی متر بود. صفاتی نظیر مراحل رشد ، عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیکی ، شاخص برداشت ، تعداد دانه پوک در طبق ، نسبت پوست به مغز دانه ، میزان روغن، ارتفاع ساقه وقطر طبق و اجزا عملکرد شامل تعداد دانه پر در هر طبق و وزن صددانه اندازه گیری یا محاسبه شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دو ساله نشان داد که مراحل رشد (فنولوژی) بشدت تحت تاثیر رقم ، فاصله بوته و اثر متقابل رقم و فاصله بوته قرار گرفت . هم چنین اثر رقم بر عملکرد بیولوژیکی ، شاخص برداشت، ارتفاع ساقه در سطح 5% و بر نسبت پوست به مغز دانه در سطح 1% معنی دار بود . عملکرد دانه بطور بسیار معنی داری تحت تاثیر فاصله بوته قرار گرفت، بیشترین عملکرد دانه به میزان 412/6 گرم در متر مربع به رقم آذرگل اختصاص داشت . هم چنین حداکثر عملکرد دانه به میزان 464/5 گرم در متر مربع در فاصله بوته 15 سانت یمتری به دست آمد . سال دوم بالاترین عملکرد دانه به میزان 397/7 گرم در مترمربع را به خود اختصاص داد . با کاهش فاصله بوته عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی در همه ارقام افزایش یافت . بیشترین میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی به ترتیب به میزان 506/8 و 1595/9 گرم در مترمربع مربوط به رقم آذرگل در فاصله بوته 15 سانتیمتری بود . حداکثر شاخص برداشت ، عملکرد دانه و تعداد دانه پر در طبق را رقم آذرگل در سال دوم به خود اختصاص داد هم چنین بالاترین میزان عملکرد دانه در سال دوم و در فاصله بوته 15 سانتیمتری به دست آمد .تعداد دانه پر در طبق ، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد نهایی، شاخص برداشت و ارتفاع ساقه بطور بسیار معنی داری تحت تاثیر اثرات متقابل فاصله بوته * رقم * سال قرار گرفتند

Keywords:

مراحل رشد , عملکرد , اجزای عملکرد , فاصله بوته و آفتابگردان