اثر تنش خشکی بر عملکرد و اندا مهای هوایی و زمینی و صفات فیزیولوژیک گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) در شرایط گلخانه

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر ویژگیهای موفولوژیک و فیزیولوژیک جمعیتهای مختلف گیاه د ارویی بادرشبو (DRACOCEPHALUM ) MOLDAVICA L ، این تحقیق در سالهای 84-1383 در شرایط گلخانه در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع انجام گرفت. آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی و با 4 تکرار اجرا گردید . فاکتور اصلی شامل بذرهای سه جمعیت گیاه باد رشبو جمع آوری شده از استانهای تهران، اصفهان و فارس بودند . فاکتور فرعی را سه سطح تنش رطوبتی 100 ، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی تشکیل دادند . نتایج نشان دادند که اثر جمعیتهای مختلف گیاه بر صفات مورد بررسی موثر نبودند . نتایج سال اول نشان داد که تاثیر تنش خشکی بر عرض برگ، ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد ساقه فرعی ، بزرگترین میانگره ، عملکرد ریشه و سرشاخه گلدار (0/05>P)، عملکرد بیولوژیک ، برگ، ساقه و دانه (0/01>P) معنی دار بود . نتایج سال دوم نشان داد که تاثیر تنش خشکی بر طول و عرض برگ ، ارتفاع گیاه ، تعداد ساقه فرعی ، بزرگترین میانگره ، قطر ریشه و وزن هزار دانه (0/05>P) ، سطح برگ ، سرشاخه گلدار، عملکرد بیولوژیک ، عملکرد برگ ، عملکرد ساقه و دانه (0/01>P) معنی دار گردید . مقایسه میانگین تیمارهای تنش خشکی در سال اول نشان داد که بیشترین قطر ساقه (0/9383MM) و عملکرد ریشه (311/1G/M^2) را تیمار FC ا 40% داشت . بیشترین سرشاخه گلدار (3859KG/HA) را تیمار FC ا 60% داشت. بالاترین عملکرد بیولوژیک (4536KG/HA) ، عملکرد ساقه (2322KG/HA) ، عملکرد برگ (961/6KG/HA)، عملکرد دانه (940KG/HA) ، ارتفاع گیاه (52/25CM)، عرض برگ (3/042CM)، تعداد ساقه فرعی (19/25N/P) و بزرگترین میانگره (2/888CM) را تیمار بدون تنش (FC 100%) داشت . مقایسه میانگین های سال دوم نشان داد که تیمار FC ا 40 % بزرگترین قطر ریشه (0/9642MM) را داشت . تیمار FC ا 100% بیشترین طول برگ (4/417CM)، عرض برگ (3/092CM)، ارتفاع گیاه (42/33CM)، تعداد ساقه فرعی (17/83N/P) ، بزرگترین میانگره (3/298CM)، سطح برگ (1655CM^2)، سرشاخه گلدار (4239KG/HA)، عملکرد بیولوژیک (3483KG/HA)، عملکرد ساقه (1701KG/HA)، عملکرد برگ (711/4KG/HA)، وزن هزار دانه (1/917G) را نسبت به سایر تیمارها داشت. تیمار FC ا 60% بیشترین عملکرد دانه (770/8KG/HA) را داشت.. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تنش خشکی بر عملکرد اسانس ، میزان کربوهیدراتهای محلول ، میزان کلروفیل A، B و کل در دو سال معنی دار بود . همچنین اثر تنش بر میزان پرولین در سال دوم معنی دار شد.

Keywords:

بادرشبو , صفات مرفولوژیک , صفات فیزیولوژیک و ظرفیت زراعی