جبر و اختیار در آثار جامی

نورالدین عبدالرحمن جامی ، شاعر عارف قرن نهم هجری است.در خصوص عقاید کلامی جامی در مبحث جبر واختیار، آنچه از مطالعه آثار وی نتیجه گرفته می شود، این است که جامی به معنی مصطلح متکلم نیست؛ بلکه عارف وشارح مکتب فکری ابن عربی است و با توجه به اینکه عرفان و کلام ، دو موضوع مهم علوم اسلامی به شمار می روند و درپاره ای مباحث به هم نزدیک می شوند؛ لذا در این مقاله ، موضوع جبر و اختیار که از اصلی ترین مباحث کلامی استمورد بررسی قرار گرفته است و عقاید جامی از خلال آثار نظم و نثر وی با تکیه بر مثنوی گرانسنگ هفت اورنگ استخراجشده است.در این مقاله مفصلا به مبحث جبر و اختیار و نظریه ها ی مختلف متکلمان در خصوص خلق افعال بندگان ، پرداختهشده است و سپس عقاید کلامی جامی درباره جبر و اختیار که از کتابهای ایشان استخراج شده آمده است و در نهایتچنین نتیجه گرفته می شود که جامی در مسئله جبرو اختیار از مشرب کلامی اشعری پیروی می کند؛ و در بعضی مواقعپا را از اشاعره فراتر می نهد و به امامیه وماتریدیه نزدیک می شود.

Keywords:

عبدالرحمن جامی , جبر و اختیار , ابوالحسن اشعری