فاطمه اعظم پور - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوفیزیک، دانشگاه شاهرود، شاهرود، ایران
امین روشندل کاهو - استادیار، دانشگاه شاهرود، دانشگاه شاهرود، شاهرود، ایران
علیرضا احمدی فرد - استادیار، دانشگاه شاهرود، دانشگاه شاهرود، شاهرود، ایران
علیرضا حیدریان - کارشناسی ارشد ژئوفیزیک، شرکت نفت فلات قاره، تهران، ایران

امروزه شناسایی و اکتشاف گنبدهای نمکی به منظور ذخیر ه سازی مواد هیدروکربنی، اکتشاف منابع هیدروکربنی، ایزوله کردن زباله های هسته ای، معدنکاری انحلال، ایجاد فضایی برای سازه های زیرزمینی و ایجاد مخزن هوای فشرده از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به خصوصیات متفاوت گنبدهای نمکی با رسوبات دربرگیرنده آنها، روشهای ژئوفیزیکی یکی از بهترین روشهای شناسایی این ساختارهای زیرسطحی می باشند. سرعت بالای انتشار امواج لرزه ای در نمک نسبت به رسوبات اطراف گنبدنمکی باعث ایجاد یک مرز مناسب برای بازتاب امواج لرزه ای می شود. لذا از میان روش های ژئوفیزیکی، روش لرزه نگاری بازتابی یکی از بهترین روشها میباشد که قابلیت اندازه گیری عمقی و جانبی با دقت مناسب را برای شناسایی دقیق تر گنبد نمکی را دارا می باشد. مشخص کردن دقیق مرزهای گنبد نمکی ذاتاً دشوار است و با توجهبه اینکه داد ه های لرز های اغلب با نوفه همراه هستند، لذا شناسایی مستقیم گنبدهای نمکی و تعیین مرز آن ها از روی داد ه های لرزه ای بازتابی کمی مشکل میباشد. روش های مختلفی برای شناسایی گنبدهای نمکی و تعیین مرز استفاده شده است. در این مقاله از یک ابزار قدرتمند تشخیص لبه تحت عنوان فیلتر سوبل که در پردازش تصویر بسیار مورد استفاده قرار می گیرد، برای شناسایی گنبد نمکی استفاده می شود. این فیلتر یک مشتق اول مکانی بوده و به تغییرات دامنه حساس می باشد. به منظور بهبود کیفیت مرزهاتخمین زده شده با فیلتر سوبل از روش متوازن سازی بر پایه تبدیل هیلبرت استفاده می گردد. روش بر روی یک داده های لرز های شامل یک گنبد نمکی با هندسه پیچیده اعمال می گردد. نتایج حاصل نشان خواهد داد که نوع متوازن شده فیلتر سوبل بهتر از نوع متداول آن توانسته است گنبد نمکی را آشکار سازد.

نشانگر سوبل- توازن داد ه ها- گنبد نمکی- ذخیره سازی