«ساختگرایی» آخرین جلوه استبداد «حقیقت»

ساختگرایی (Structuralism)، به عنوان شیوه ای در نقد ادبی و هنری در دهه های نخستین قرن بیستم پدید آمد و در نیمه دوم آن سده به نقطه اوج خود رسید . این شیوه نقد ، همواره می کوشید به خود شکل و رنگ علمی ببخشد و تمرکز بر ساختار آثار ادبی و هنری ، این امکان را به ساختگرایان می داد که از دیدگاه خود قواعدی ابطال ناپذیر و فرمول هایی ثابت و لایتغیر برای بررسی آثار هنری وضع کنند . ساختگرایی اگرچه در آغاز به زبان شناسی متکی بود ولی عرصه های گوناگونی همچون مردم شناسی ، فلسفه ، روانشناسی ، تاریخ و زمینه های مختلفی از علوم انسانی را در برگرفت . این مقاله تأمل و نقدی است بر مجموعه رویکردهایی که تحت عنوان ساختگرایی در نقد ادبی و هنری و علوم انسانی پدید آمد. آنچه ساختگرایی نامیده می شد ، امروز به عنوان یک روش زنده ، منسوخ شده است و اگرچه به جنبه هایی از آن در پژوهش های مربوط به علوم انسانی می توان استناد کرد ، اما ساختگرایی را باید به منزله آخرین تلاش منتقدان برای تولید «حقیقتی» مطلق و غیرقابل نقض به شمار آورد.

Keywords:

نقد ادبی و هنری , زبان شناسی , مردم شناسی , ساختار , فرمالیسم , مکتب پراگ , منتقدان قرن