منظرمعنوی شهرتوسعه مکا نهای مذهبی در شهرهای ایران

درشکل گیری سازمان فضایی شهرهای سنتی ایران همواره ارتباطی منطقی بین نقش فضاهای شهری و منظرآنها درمقیاس خرد و کلان برقرار بوده است. تعاریف مدرنیته و شکلگیری مناسبات نوین اقتصادی و اجتماعی منجر به ظهور کالبدی شدکه ارتباط بین گذشته و حال فضاهای شهری را از هم گسست. این ناهمگونی به ویژه در بطن بافتهای تاریخی با مرکزیت مذهبی منجر به گسستهای اجتماعی و فاصله گرفتن آنها از جریان توسعه شهری شد. از سوی دیگر، روشهای مداخله در بافت بلافصل این مراکز، در هر دوره زمانی، بسته به میزان درک ارزش و جایگاه کارکردی آنها از جانب مسئولین و کارشناسان، وزن متفاوتی به خودگرفت و همواره بین دو رویکرد حفاظت و توسعه در نوسان بوده است.سیرتحولات تاریخ شهرری نشان میدهد استخوا نبندی اصلی شهر که به حرم حضرت عبدالعظیم ع منتهی میشود، دارای مهمترین ارزشهای تاریخی و فرهنگی - مذهبی است که درکناریکدیگر منظرویژه ای را برای این منطقه بوجود آورده است خیابان حرم به عنوان آستانه ورود به حرم، یک فضای جمعی در بافت سنتی شهر عبدالعظیم است که از دوره قاجار تاکنون کیفیت دستسری به این مرکزیت را تعریف کرده است اما دراجرای طرح بهسازی اخیر خیابان شمالی حرم تنها به آرایه بندیهای فضاهمچون ک فسازی و جدارهسازی پرداخته شده است و تداوم هویتی مکان از بین رفته است. در حالیکه مفاهیمی مانند رعایت اصل سلسله مراتب، هنجارهای زیارت، قابلیتهای محیط، پیشینه تاریخی و فرهنگی اجتماعی و به ویژه تحلیل مکا نهای خرد رفتاری درون فضا به عنوان مبانی اصلی مداخله در منظر زیارتی باید مدنظر قرار گیرد

Keywords:

گردشگری معنوی , منظر زیارت , سلسله مراتب , طرحهای شهری تهران , حرم حضرت عبدالعظیم