گیتی کاشی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران
بابک پورکبیری
مهران خالصی

زائدات سالیانه فرآورده های دامی در ایران 30% می باشد. ماست دارای اولئیک اسید، پلی ساکارید ( لاکتوز) ، پروتئین انواع میوه ها است که به خصوص مرحله سردکردن به افزایش آلودگی آن منجر می شود. از 90 ترکیب فرار درماست شناسایی شده است. شناسایی ترکیبات آلی فرار درماست از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین هدف این تحقیق اندازه گیری ترکیبات فرار معطر درماست ودرهوای داخلی شرکت لبن حسینی می باشد. شرکت لبن حسینی (شهریار) ماست تولید می کند. از ظرف شیشه ای بروسیلیکاتی 22-5 میلی لیتری برای نمونه برداری ماست استفاده شد. استخراج ترکیبات معطر فرارماست با استفاده از فنآوری سیستم فضای بالاسری انجام گرفت. اندازه گیری غلظت ترکیبات معطر فرار ماست شامل استن، استالدئید، دی استیل، بوتانون و اسید استیک با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی ودتکتور طیف سنج جرمی انجام گرفت. تعداد نمونه برداری نمونه برداری و اندازه گیری مواد آلی فرار معطر درماست ساده 20 نمونه درزمان 91/12/17-91/10/1 بود. از پمپ نمونه برداری فردی ( ،SKC ، انگلستان ) برای نمونه برداری از هوای داخلی کارخانه ماست بندی استفاده گردید، اندازه گیری غلظت ترکیبات آلی فرار هوای داخلی کارخانه ماست شامل بنزن، تولوئن،اتیلن و وینیل کلراید در سالن های پلیت هیتر، دیگ بخار و لیبل زنی با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی و دتکتور یونیزاسیون شعل ای انجام گرفت. میانگین غلظت مواد آلی فرار معطر استن، استالدئید،دی استیل ، بوتان و اسید استیک برحسب mg/kg ماست به ترتیب 0/334_+335/8، 0/1_+ 324/9 ، 0/4_+1/1 و 0/327_+ 1/5 بوده است. غلظت مواد آلی فرار معطر استالدئید ودی استیل بیش از ترکیبات دیگر درنمونه های ماست بررسی شده بدست آمد. میانگین غلظت بنزن، تولوئن، اتیلن ، وینیل کلراید و ترکیبات آلی فرار کل در هوای داخلی تمام سالن های کارخانه ماست بندی برحسب ppm به ترتیب 0/11_+ 51/17، 1/75_+2/17، 0/005_+ 0/09و 2/51_+ 3/67 بدست آمد. هوای داخلی سالن پلیت هیتر از بیشترین آلودگی برخوردار است. یافته نشان دادند طعم وانیلی ماست ناشی از دی استیل است. پروفیل ترکیبات فرارماست به عنوان متغیری برای فراهم کردن غذای سالم تر برای مصرف کنندگان مدنظر قرار می گیرد. غلظت بنزن، تولوئن، اتیلن، وینیل کلراید و ترکیبات آلی فرار کل درهوای داخلی کارخانه ماست بندی درهیج یک سالنها از میانگین زمانی تراکم و گستره مواجهه کوتاه مدت تجاوز نکرد بنابراین احتمال بروز بیماری های ناشی از بنزن ( لوکیمیا مییلوبلاستیک واریتروبلاستیک ) در بین کارگران مواجهه یافته وجود ندارد.

ترکیبات آلی فرار، ماست بندی، هوای داخلی، شرکت لبن حسینی، ترکیبات فرار معطر