لاله عادلی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه محقق اردبیلی
محمد صدقی - عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی
علی عبادی - عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی
رئوف سیدشریفیی - عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی

تعیین تراکم مناسب بوته و انتخاب نوع رقم یکی از راههای افزایش عملکرد سویا میباشد. این آزمایش به منظور تعیین اثر فواصل مختلف ردیف کاشت در سه سطح 30، 40، 50 سانتی متر ر روی عملکرد و کیفیت دانه چهار رقم سویا JK، سحر 033 و ویلیامز به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1392 به صورت کشت دوم بعد از برداشت گندم در مزرعهای پیرامون شهرستان بیله سوار به اجرا در آمد. نتایج حاصل نشان داد که اثر متقابل ارقام و فاصله ردیف کاشت بر وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی، عملکرد دانه و تعداد غلاف در بوته معنیدار میباشد. مشخص شد که با افزایش فاصله ردیف کاشت از 30 به 50 سانتیمتر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه تک بوته در هر چهار رقم افزایش پیدا میکند. این در حالی است که با افزایش فاصله ردیف کاشت عملکرد دانه در هکتار کاهش مییابد. به طوری در هر چهار رقم حداکثر عملکرد از فاصله ردیف کاشت 30 سانتیمتر به دست آمد. که بیشترین عملکرد دانه از رقم ویلیامز و فاصله ردیف کاشت 30 سانتیمتر (با میانگین 4/190 تن در هکتار) و کمترین عملکرد دانه از رقم JK و فاصله ردیف کاشت 50 سانتیمتر (با میانگین 3/03 تن در هکتار به دست آمد. و بیشترین وزن هزار دانه در فاصله ردیف کاشت 30 سانتیمتر مربوط به رقم ویلیامز با میانگین 155/02 گرم، در فاصله ردیف کاشت 40 سانتیمتر مربوط به رقم سحر با میانگین 151/83 گرم و در فاصله ردیف کاشت 50 سانتیمتر مربوط به رقم ویلیامز بامیانگین 160 گرم بود. همچنین حداکثر درصد روغن و عملکرد روغن از رقم ویلیامز (به ترتیب با میانگین 19/55 درصد و 727 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. حداکثر توکوفرول واسیدهای چرب اشباع نشده اولئیک و لینولئیک نیز به ترتیب از رقم سحر 033 و ویلیامز به دست آمد.

سویا، اجزای عملکرد، درصد روغن، فاصله ردیف، تراکم،