محمد پیر محمدی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خرم آباد
مهدی شریفی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خرم آباد
گلناز نیکزاد فرخی - دانشجی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خرم آباد

معماری مساجدکه نشانگرعظمت و شکوهی سرشارازذوق زیبایی شناسی است منبعی جزایمان مذهبی و الهام آسمانی نمیتواند داشته باشد جایی که نقوش وفرمها برمبنای معنای نمادین هریک ازآنها انتخاب میشوند تاحضورعالم معنا را به صورت نمادین ممکن می سازند دردین اسلام هیچ صورتی نمی تواند حقیقت مطلق را توصیف کند بنابراین تصویرسازی دراسلام بطور مطلق منع شده است به همین دلیل اشکال هندسی و تاصویر انتزاعی ازحیوانات و گیاهان نقشهای اسلیمی و ختایی درهنراسلامی رونق گرفت تاثیری که اسلام برمعماری ایرانی می گذارد درواقع تزریق روح به بنای ایرانی است و معماری ایرانی بابکارگیری یکسری مفاهیم اسلامی همچون بازگشت به اصل کثرت به وحدت و بکارگیری آرایه های نمادین درهنگام خلق بناهای بی نظیر مانند مسجد شیخ لطف الله همواره حقیقتی واحدباعنوان مبدا آفرینش را با خودهمراه داشته است دراین مقاله به بررسی معنای نمادین برخی ازنقوش وفرم ها دربنای مساجدایرانی پرداخته و به عنوان نمونه موردیمسجد شیخ لطف الله اصفهان را برگزیده و به بررسی معنای نمادین و تبیین منشا عرفانی و دینی عناصری چون گنبد محراب خط و کتیبه نوررنگ نقوش تزئینی و اسلیمی ها نقش شمسه و نقش طاووس دریان مسجد می پردازیم ودر می یابیم که توجه به جنبه های نمادین اشکال و عناصرموجود درمسجد برای درک مفهوم روحانی معماری مسجد ضروری است چون به کمک آنهاست که وحدت درقالب فرمهای معماری باعث آفرینش کیفیتی مقدس میشود که درآن فرم ها وصورت های زمینی برحقایقی ورای این جهان دلالت نمایند

مسجد ، نماد ، نقش ، فرم ، هنراسلامی