مژگان عظیمی هاشمی
ندا رضوی زاده

شهرها تا دهههای اخیر، بیشتر واقعیتهایی فضایی و کالبدی فرض میشدند. به تبع این فرض، مدیریت شهری نیزمدیریت فضاهای شهری و خدمات مرتبط تلقی میشد. اما امروزه شهرها دارای موجودیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعیشناخته میشوند. ازاینرو، مدیریت شهری نیز در عرصههایی متنوع دامن گسترده و شهرداریها در جهان نقشهای بسیارگوناگونی را در جهت بهبود کیفیت زندگی در شهرها پذیرفتهاند. بالتبع، بسیاری از وظایفی که تا پیش از این بر عهدهدولتهای ملی بوده است به شهرداریها واگذار شده است. بدین ترتیب، حکمرانی مطلوب شهری به سرفصلی مستقلدر حکمرانی تبدیل شده و حتی رسماً نیز در سطح بینالمللی شاخصهایی برای سنجش آن تدوین شده است. یکی ازاین شاخصها، شاخص حکمرانی مطلوب شهری است. بنا بر ادعای سازمان اسکان بشر ملل متحد، این شاخص، نه تنهادستیابی به اهداف توسعهای را آسانتر و زمینه مشارکت جامعه مدنی و بخش خصوصی را در حکمرانی فراهم میکند،بلکه امکان عینی پایش عملکردها را فراهم میآورد. در میان خردهشاخصهای شاخص حکمرانی مطلوب شهری، وجودو انتشار سندی مصوب با عنوان منشور شهروندی [شهرنشینی] آمده است که باید مشتمل بر حق شهروندان در دسترسیبه خدمات اساسی بهرسمیت شناخته شده توسط حاکمیت محلی باشد. منشورهای شهروندی [شهرنشینی] تجاربی نویندر جهان هستند که بیش از دو دهه از عمرشان نمیگذرد. این منشورها به طیف گستردهای از حقوق مادی، سیاسی،اجتماعی و فرهنگی ساکنان شهرها اشاره میکنند که مدیریت شهری مکلف به تأمین و ضامن آن است. هدف مقالهحاضر بررسی تطبیقی مفاد و محتوای منشورهای شهری موجود در جهان است. این مطالعه به روش اسنادی انجام شدهاست. در این مقاله ویژگیها و اصول کلی تدوین، شباهتها و تفاوتهای منشورهای موجود بررسی و بحث شده است.

منشورهای شهری، حقوق شهرنشینی، حکمرانی مطلوب شهری، شهرداری