سید محمد جعفر ناظم السادات - استاد بخش مهندسی آب، دانشگاه شیراز
سید جابر قدیری امرئی - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی، دانشگاه شیراز

در این تحقیق میزان تأ ثیر دمای سطح آب دریای خزر (SST ،Sea Surface Temperatur) برای دوره 1960-2010 بر بارش فصول تابستان و پاییز نواحی شمالی ایران مورد بررسی قرار گرفت. دورهه ای گرم، سرد و پایه برای دمای سطح آب تعریف و میانه بارش در هر دوره (به ترتیب Rb ،Rc ،Rw) محاسبه و از مقادیر نسبت های RW،RC و RC برای ارزیابی میزان تأثیر این شرایط بر بارش استفاده شد. سال هایی که داده ها در محدوده یک سوم بالای ارقام منظم شده باشند به عنوان فاز گرم و سال هایی که در محدوده یک سوم پایین این ارقام باشند به عنوان فاز سرد در نظر گرفته شد همچنین سال هایی که داده ها در بین محدوده یک سوم بالایی و پایینی قرار دارند نیز به عنوان فاز نرمال در نظر گرفته شد. نتا یج نشان داد که وقوع شرایط سرد دمای سطح آب تابستانه باعث کاهش بارش تابستانه در سواحل غربی و استان های تهران، زنجان و قزوین شده است. همچنین در فاز گرم دمای دریا در تابستان میزان بارش تابستانه در سواحل غربی و استان های مجاور افزایش می یابد. وقوع فاز سرد دمای پاییزه سطح دریا موجب افزایش بارش پاییزه در ایستگاه های انزلی، رشت و مشهد و موجب کاهش بارش پاییزه در ایستگاه های بابلسر و قزوین می شود.

ایران، بارش، دریای خزر، SST، فاز سرد، فاز گرم