نیکی وکیلی ظهیر - دکترای تخصصی سم شناسی از دانشگاه علوم پزشکی تهران
فائزه رمزی - کارشناس روانشناسی و پژوهشگر دانشگاه شاهد
مجید اصغری - دکترای تخصصی طب سنتی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی قم
فاطمه عمادی - دکترای تخصصی فارماکوگنوزی و استادیار طب سنتی و کارآزمایی بالینی دانشگاه شاهد

بر اساس متون قدیمی در طب سنتی همواره گیاهان به عنوان پادزهر دارای نقش کلیدی بوده اند. تاکنون تنها چندگونه از نظر علمی مورد بررسی قرار گرفته و کمتر به شناسایی و تشخیص خاصیت پادزهری آن ها از لحاظ دسته بندی و عملکردی پرداخته شده است. با توجه به رویکرد جهانی در استفاده از گیاهان سنتی برای دستیابی به پادزهرهای اختصاصی تر و کم عارضه تر استفاده از اطلاعات بومی و سنتی یکی از راه حل های کارآمد و در دسترس برای محققان جهت برگزیدن گیاهان سودمند و شیوه های موثر می باشند. بر اساس عملکرد حکمای بزرگ طب سنتی در معرفی خواص گوناگون گیاهان از جمله خاصیت پادزهری آنها، در این پژوهش، با جستجو در متون قدیمی طب سنتی ایران، ترکیبات پادزهری و سم زدایی بالاترین امتیاز را کسب نمودند در جدول بندی امتیازات نهایی قرار گرفتند. بدین ترتیب با برنامه های بیوتکنولوژی انجام گرفته بر روی موثرترین گیاهان پس از غربالگری و الویت بندی از این ترکیبات می توان به عنوان مدل های مهم برای سنتز داروهای جدید در پزشکی بهره جست. با توجه به نتایج به دست آمده مطالعات بعدی به منظور بررسی آزمایشگاهی و بالینی خواص پادزهری گیاهان برتر در کنترل مسمومیت ها و پیشگیری از عوارض پیشنهاد می گردد.

تریاق، طب سنتی، پادزهر، گیاهان سنتی، سم