بررسی کمی متابولیت پیکروکروسین موجود در کلاله های زعفران خوراکی (Crocus sativus L. Stigma) در مناطق مشکین شهر، رضوانشهر و شاهرود

زعفران (Crocus sativus L) گیاهی است چند ساله و از خانواده زنبقیان است و هر ساله تولید کلاله می کند. زعفران به خاطر خصوصیات عطر ، رنگ و طعمش ، ادویه خوراکی بسیار ارزشمندی می باشد. کیفیت زعفران بستگی به غلظت سه متابولیت عمده آن دارد که رنگ ، عطر و عطر استثنایی را به کلاله می بخشند. در این پژوهش کیفیت کلاله زعفران از طریق سنجش غلظت یکی از متابولیت های عمده آن یعنی پیکروکروسین که مسئول طعم زعفران است توسط کروماتوگرافی مایع با کارایی اندازه گیری شد. نمونه های کلاله زعفران از مناطق (نواحی) مختلفی شامل مشکین شهر، شاهرود و رضوان شهر جمع آوری گردید. گل ها تقریبا در یک زمان از روز (ساعت 8-6 قبل از ظهر) با دست چیده شده و به سرعت کلاله ها از گل جدا شده در شرایط سایه (به مدت 01-8 روز) خشک شده و جهت عصاره گیری و تعیین کیفیت در آزمایشگاه آماده شدند. اختلافات معنی داری در میزان پیکروکروسین در بین مکان های آزمایشی وجود داشت. در تمام نمونه های زعفران (مکان های آزمایشی) ، میزان پیکروکروسین مابین 4/73 درصد تا 0/66 درصد بر اساس ماده خشک بوده و بیشترین مقدار آن در نمونه شاهرود وجود داشته است. خصوصیات خاک (هدایت الکتریکی، کربن آلی، پتاسیم و مواد خنثی کننده) بر میزان پیکروکروسین کلاله زعفران تاثیر داشته و همبستگی مثبت یا منفی با ترکیبات زعفران نشان داده است. در نهایت بر اساس نتایج حاصله میزان پیکروکروسین زعفران در مناطق مختلف تفاوت زیادی با یکدیگر داشته و عوامل محیطی می توانند بر کیفیت زعفران تاثیرگذار باشند.

Keywords:

زعفران , Crocus sativus L , کلاله , پیکروکروسین , کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا