هانیه راشدی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهی دانشگاه لرستان ، خرم آباد
حمزه امیری - دانشیار فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه لرستان، خرم آباد
احمد قارزی - دانشیار علوم جانوری، دانشگاه لرستان، خرم آباد

علف مار Capparis spinosa L گیاهی است متعلق به تیره کبریان که بخش هوایی آن به عنوان ادویه و ترشیجات و در طب سنتی در درمان رماتیسم ، امراض کبدی و نقرس استفاده شده است. با توجه به مصارف سنتی این گیاه و اهمیت اقتصادی و دارویی آن، هدف از مطالعه حاضر بررسی خواص انتی اکسیدانی Caparis spinosa L در استان خوزستان می باشد. در این مطالعه پس از تهیه و جمع آوری گیاه و خشک نمودن آن در سایه عصاره های متانولی به روش خیساندن تهیه شد. برای ارزیابی خواص آنتی اکسیدانی از دو روش دی فینیل پیکریل هیدرازیل و بتا-کاروتن-لینولئیک اسید استفاده شد. همچنین اندازه گیری ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی به ترتیب با استفاده از شاهدهای گالیک اسید و کوئرسیتین اندازه گیری شد. نتایج حاکی از این بود که بیشترین و کمترین مقدار فعالیت به دام اندازی رادیکال آزاد در روش DPPH به ترتیب در عصاره ساقه (IC50=6/86µg/ml) و برگ (IC50=4/83µg/ml) بوده است و بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی در روش بتا-کاروتن مربوط به عصاره برگ با میزان 82/57 درصد و کمترین در میوه با میزان 44/67 درصد بوده است. بیشترین میزان محتوی فنول و فلاونوئید در عصاره برگ به ترتیب با مقادیر 28/73mg/g و 5/87mg/g مشاهده شد. به طور کلی تمامی عصاره های متانولی بخش های مختلف گیاه علف مار، سطوح مختلفی از فعالیت آنتی اکسیدانی از خود نشان دادند. بهترین فعالیت آنتی اکسیدانی مربوط به عصاره برگ این گیاه بوده است. با توجه به اثرات آنتی اکسیدانی مناسب این گیاه از آن می توان در صنایع غذایی و دارویی استفاده نمود.

ا Capparis spinosa، فعالیت آنتی اکسیدانی، ترکیبات فنولی، ترکیبات فلاونوئیدی