طیبه غلامی - دانشجوی ارشد فیزیولوژی گیاهی گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
هما محمود زاده آخرت - دانشیار گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
علی اسحاقی - استادیار گروه زیست شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

این پژوهش جهت بررسی مقایسه ای اثر نانوذرات اکسید مس و اکسید مس توده ای بر جوانه زنی و رشد دانه رستهای کرچک (Ricinus communis L) انجام شد. بذرهای کرچک تحت تاثیر تیمارهای مختلف (10، 50، 100، 500ppm) ذرات اکسید مس نانو و اکسید مس توده ای و گروه شاهد (آب مقطر) در پتری قرار گرفتند. پس از یک هفته درصد و سرعت جوانه زنی و طول ساقه چه و ریشه چه دانه رستهای کرچک تعیین شد. در بررسی درصد جوانه زنی بیشترین تیمار را (50ppm) اکسید مس نانو و کمترین مقدار (500ppm) اکسید مس توده ای نسبت به تیمارهای دیگر و گروه شاهد داشت در نتیجه از نظر اماری اختلاف معنادار بین تیمارهای مورد آزمایش مشاهده شد. در بررسی سرعت جوانه زنی در تیمارهای (50 و 500ppm) اکسید مس نانو بیشترین اثر افزایش و در تیمارهای (10ppm) اکسید مس نانو و (500ppm) اکسید مس توده ای بیشترین اثر کاخشی را نسبت به تیمارهای دیگر و تیمار شاهد داشته است. همچنین اختلاف معناداری از نظر آماری بین تیمارهای آزمایش وجود داشت. رشد ساقه چه تیمار شاهد نسبت به بقیه تیمارها افزایش و تیمار (500ppm) اکسید مس نانو کاهش داشته درحالی که تیمارهای (50ppm) اکسید مس توده ای و تیمار (100ppm) اکسید مس نانو افزایش داشته و با گروه شاهد از نظر آماری روند مشابهی را نشان داد و اختلاف معناداری بین تیمارهای آزمایش دیده نشد. در بررسی رشد ریشه چه تیمار (10ppm) اکسید مس نانو کمی بیشتر از تیمار شاهد بوده و کاهش رشد در تیمار (500ppm) اکسید مس نانو مشاهده گردید. بین تیمارهای آزمایش از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود نداشت.

درصد جوانه زنی، اکسید مس نانو، اکسید مس توده ای، کرچک، سرعت جوانه زنی