مریم بدوی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد محمودی سورستانی - استادیار ، دانشگاه شهید چمران اهواز
علی اشرف جعفری - استاد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
مریم ذوالفقاری - استادیار ، دانشگاه شهید چمران اهواز

به منظور ارزیابی ارقام و توده های مختلف کتان روغنی از نظر عملکرد کمی در شرایط آب و هوایی اهواز، تعداد 6 رقم (آر اچ 1، 11/0، اولای اوزون، گلدا، لیرینا، لیویا، و یوآندا) و 6 توده (همدان ، کرج، اردبیل1، اردبیل 0، اردبیل 3 و اردبیل 1) کتان روغنی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 13-1310 مورد ارزیابی قرار گرفت. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک ، شاخص برداشت و اجزای عملکرد شامل تعداد کپسول در گیاه، تعداد دانه در کپسول، تعداد شاخه جانبی و وزن هزار دانه بود. نتایج نشان داد که بین تیمارها از لحاظ کلیه صفات مورد بررسی تفاوت معناداری در سطح 1 درصد وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه مربوط به توده های اردبیل 0، اردبیل 3، و اردبیل 1 (به ترتیب 3666، 3633 و 3083 کیلوگرم در هکتار) و کمترین آن (100 کیلوگرم در هکتار) متعلق به رقم گلدا بود. توده اردبیل 0، بالاترین وزن هزار دانه (6/666 گرم) و کمترین آن (1/113 گرم) متعلق به رقم گلدا بود. توده کرج (166/1 عدد) بیشترین و رقم آر اچ 0 (60/66 عدد ) کمترین تعداد کپسول در گیاه را داشتند. بیشترین تعداد دانه در کپسول متعلف به توده اردبیل 3 (1/110 عدد) و کمترین آن مربوط به رقم گلدا (1/311 عدد) بود. رقم اولای اوزون بیشترین تعداد دانه در کپسول متعلق به توده اردبیل 3 (1/110 عدد) و کمترین آن مربوط به رقم لیویا (66/00 سانتی متر) بود. بیشترین شاخص برداشت متعلق به توده اردبیل 0 (0/0103) و کمترین شاخص برداشت (0/0660) متعلق به رقم لیویا بود. رقم اولای اوزون و توده اردبیل 0 به ترتیب (16/16 و 16/13) بیشترین و رقم لیویا (6/600 کیلوگرم در هکتار) کمترین عملکرد بیولوژیک را داشتند. بیشترین طول ساقه اصلی مربوط به رقم اولای اوزون (11/01 سانتی متر) و رقم یوآندا (36/61 سانتی متر) کمترین طول ساقه را داشت. بیشترین طول ساقه فرعی مربوط رقم اولای اوزون (61/10 سانتی متر) و کمترین آن مربوط به رقم لیویا (16/06 سانتی متر) بود. در نهایت کشت توده های اردبیل 0، اردبیل 3 و اردبیل 1 با توجه به عملکرد بالای دانه آنها برای شرایط آب و هوایی اهواز توصیه می شود.

کتان روغنی، ارقام، توده ها، عملکرد، اجزای عملکرد