کیوان آقائی - استادیار دانشگاه زنجان، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی
فرید شکاری - دانشیار دانشگاه طنجان، دانشکده کشاورزی گروه زراعت
عبدالرحمن علی مدد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان دانشکده علوم گروه زیست شناسی

کمبود آب از تنش هایی است که بر رشد و تولید محصولات اثر محدود کننده ای دارد. یکی از راه های مقابله با خشکی استفاده از پرایمینگ بذر با غلظت های بهینه از هورمون های رشد گیاهی است. سالیسیلیک اسید یک سیگنال مولکولی مهم در گیاهان در پاسخ به تنش های محیطی است و موجب تحمل گیاهان در شرایط تنش زا نظیر خشکی می شود. در این تحقیق گیاه گوجه فرنگی ، واریته ریوگراند، در آزمایشی که به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی انجام شد تحت تیمار کمبود آب در سه سطح شامل 100، 70 و 50 درصد ظرفیت زراعی گلدان ها و سالیسیلک اسید در 6 سطح (شامل بذر تیمار نشده یا شاهد، صفر یا هیدروپرایم، 500، 1000، 1500، و 2000 میکرومولار ) قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار با سالیسیلیک اسید ارتفاع گیاه، سطح برگ، محتوای نسبی آب، شاخص محتوای کلروفیل و مساحت روزنه را در مقایسه با تیمار شاهد تحت هر دو شرایط نرمال و تنش افزایش داد اما تنش خشکی موجب کاهش صفات مورد نظر گردید. سطوح صفر (هیدروپرایم) و 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید نسبت به سایر سطوح تاثیر بهتری در صفات اندازه گیری شده نشان دادند و موجب کاهش اثرات منفی ناشی از تنش خشکی گردیدند در حالی که استفاده از غلظت های بالای سالیسیلیک اسید و بخصوص بالاتر از 1000 میکرومولار اثر معکوسی نشان داد. بنابراین پرایمینگ بذرها با غلظت های مناسب سالیسیلیک اسید (کمتر از 1000 میکرومولار) می تواند به عنوان راهکاری مناسب جهت افزایش رشد گوجه فرنگی تحت تنش کمبود آب مورد استفاده قرار گیرد.

پرایمینگ، تنش خشکی، سالیسیلیک اسید، فاکتورهای رشد، گوجه فرنگی