حمیدرضا مشایخی - دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه
امیرحسین بقائی - استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
مسعود گماریان - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

کادمیوم یکی از فلزات سنگین است که خصوصیات سمی و حتی کشنده آن برای انسان، گیاه و حیوانات تایید شده است. البته برخی گیاهان به عنوان انباشتگر این عنصر شناخته شده اند و در مقابل برخی دیگر از گیاهان در مقابله با این عنصر ناتوان هستند بنابراین تاثیر این فلز سنگین بر رشد گیاه دارای اهمیت است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف تیمار کادمیوم بر صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی همیشه بهار در یک خاک لومی رسی، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام پذیرفت. تیمارهای مورد بررسی شامل هشت سطح 0، 5، 10، 15، 20، 30، 40 و 80 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک بود. صفات مورفولوژیکی مورد ارزیابی در این آزمایش شامل تعداد گل، طول ریشه ، طول ساقه، وزن خشک ریشه و وزن خشک ساقه مورد ارزیابی و بررسی قرار رگفت. نتایج این پژوهش نشان داد که کلیه صفات مورفولوژیکی اندازه گیری شذه گیاه همیشه بهار با کاهش سطح کادمیوم از 80 میلی گرم در کیلوگرم به 40 میلی گرم ارتقاع معنی داری را نشان داد همچنین تیمار فاقد کادمیوم نیز افزایش معناداری در این صفات نسبت به تیمارهای 30 و 40 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک نشان داد. علائم مورفولوژیکی سمیت کادمیوم به صورت نکروزه شدن برگ ها کوتاه شدن طول ریشهف کم شدن ضخامت ریشهف کاهش وزن تر و شک ریشه، کاهش طول ساقه نازک شدن ساقه، کاهش تعداد ساقه های فرعی، کاهش تعداد گل، و کاهش قطر گل و در نهایت کاهش عملکرد گیاه قابل ملاحظه بود.

همیشه بهار، فلز سنگین، مورفولوژیک، کادمیوم