اکبر عرب حسینی - دانشیار دانشگاه تهران پردیس ابوریحان
یواخیم مولر - پروفسور دانشگاه هوهنهایم، اشتوتگارت، آلمان

روش های مختلفی برای اندازه گیری رطوبت محصولات کشاورزی وجود دارد که بسته به نوع محصول ، دقت مورد نیاز و در دسترس بودن ابزارهای اندازه گیری یکی از این روش ها انتخاب و مورد استفاده قرار می گیرد. دانستن مقدار دقیق رطوبت محصول موجب می شود که در فرایند خشک کردن از مصرف بی مورد هزینه و انرژی جلوگیری شود و در زمان انبارداری هم به افزایش طول دوره انبارمانی کمک کرد. در خصوص گیاهان دارویی هم داشتن این اطلاعات کمک می کند که فرایند خشک کردن به موقع متوقف و از هدر رفتن اسانس در اثر اعمال حرارت بیش از حد و طولانی جلوگیری شود. در این تحقیق سه محصول از گیاهان دارویی به نام های نعناع، مریم گلی و گل بابونه انتخاب و آزمایشات بر روی این محصولات انجام شد. برای تعیین میزان رطوبت از سه روش خشک کردن در آون، خشک کردن در شرایط خلا و تیتراسیون به روش کارل فیشر استفاده شد.در روش خلاء نمونه ها در دامنه دمایی 40 تا 100 درجه سلسیوس خشک شد تا مناسب ترین حالت انتخاب شود. مقدار اسانس موجود در نمونه ها هم با روش تقطیر استخراج شد. تحلیل آماری و مقایسه میانگین نتایج به روش ANOVA صورت گرفت. در تمامی حالات بیشترین سطح میزان رطوبت به روش آون و کمترین سطح به روش خلاء بدست آمد. اختلاف سطح بین دو روش آون و روش تیتراسیون تقریبا برابر با مقدار اسانس استخراج شده بود. با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت که روش تیتراسیون با دقت بیشتری می تواند بیان کننده مقدار رطوبت در گیاهان دارویی باشد. البته روش آون هم روش دقیقی است مشروط به اینکه میزان اسانس موجود در محصول مشخص باشد.

بابونه، تیتراسیون کارل فیشر، خشک کردن، رطوبت، گیاه دارویی، مریم گلی، نعناع