عبدالامام فدوی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
احمد فرخیان فیروزی - استادیار گروه خاک شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد جواد شیخ الاسلامی - دانشیار گروه مکانیک ماشین های کشاورزی و مکانیزاسیون دانشگاه شهید چمران اهواز
حبیب اله روشنفکر - استادیار گروه زراعت دانشگاه شهید چمران اهواز

به منظور بررسی تاثیر روش های مختلف خاک ورزی بر آبشویی نیترات در خاک تحت کشت گندم ، سه روش خاک ورزی شامل 1- گاوآهن برگرداندار+ دیسک (COT- روش مرسوم). 2- دیسک خالی (RT-روش کم خاک ورزی) 3- بدون شخم (NT- روش بی خاک ورزی)، در سال زراعی 93-92 در مزرعه آزمایشی شماره دو گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سه تکرار به صورت آزمایش اسپلیت - فاکتوریل و در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. خواص فیزیکی و شیمیایی خاک به همراه میزان نیتروژن کل خاک اندازه گیری شد. نتایج تجزیه آماری نشان داد که تاثیر روش خاک ورزی ، بلوک و خطای اصلی (بلوک × روش خاک ورزی) هر 3 غیر معنی دار شدند ولی تاثیر عمق نمونه برداری ، مرحله نمونه برداری، روش خاکورزی × عمق نمونه برداری، عمق نمونه برداری × مرحله نمونه برداری و روش نمونه برداری × عمق نمونه برداری × مرحله نمونه برداری در سطح آماری 1 درصد و روش خاک ورزی × مرحله نمونه برداری در سطح 5 درصد معنی دار شدند و بیشترین میزان نیتروژن کل خاک با میانگین 0/1055 درصد در تیمار کم خاک ورزی و مرحله 1 (M1) و عمق 30-0 (D1) یا RTD1M1 و کمترین میزان آن با میانگین 0/0187 درصد در تیمار بی خاک ورزی (NT) ، مرحله 4 (M4) و عمق 90-60 (D3) با NTD3M4 مشاهده شد. در هر تیمار خاک ورزی با افزایش مرحله نمونه برداری ، میزان نیتروژن کل گیاه کاهش یافته است که از دلایل عمده آن می توان به کاهش نیتروژن قابل جذب قسمت سطحی خاک اشاره کرد و کم شدن نیتروژن قسمت سطحی می تواند به دلیل جذب آن توسط گیاه در مراحل ابتدایی رشد، ابشویی آن به فرم نیترات از خاک با هر آبیاری و تصعید نیتروژن به صورت گاز صورت گیرد. با توجه به نتایج به دست آمده و مزایای هر یک از روش های مختلف خاک ورزی می توان روش کم خاک ورزی را به جای روش مرسوم پیشنهاد نمود.

روش خاک ورزی، ازت کل خاک، گندم، بی خاک ورزی، نیتروژن و لایه های خاک