اکرم بحرینی احمد آباد - دانشجوی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت
یوسف امامی پور - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان
اعظم بحرینی احمد آباد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
مریم احمدی رق آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت

گیاه پنیرباد متعلق به خانواده سولاناسه گیاهی است پایا ، درختچه ای با بوته های به ارتفاع 30 تا 100 سانتی متر که به صورت خودرو در سراسر پاکستان و همچنین جنوب غربی هند و افغانستان می روید. در ایران پراکنش این گیاه محدود به منطقه بلوچستان در استان سیستان و بلوچستان است و عمدتا در رویشگاه های طبیعی شهرستان های سراوان، خاش و ارتفاعات بم رشد می کند. قسمت های مختلف این گیاه در طب سنتی برای درمان اسهال ، استفراغ و فشار خون تجویز می شود یافته های جدید حاکی از تاثیر ضد سرطانی و تاثیر آنتی دیابتی آن است و همچنین میوه این گیاه در پنیر سازی کاربرد دارد. به منظور بررسی اثر اکسین های دارای ساختمان غیرفنوکسی در کالوس زایی در محیط کشت جامد MS از ریز نمونه های ریشه، ساقه، و برگ گیاه در محیط حاوی اکسین های NAA ، IBA در چهار غلظت (0، 0/5، 1ف 2 میلی گرم بر لیتر) و شرایط تاریکی و روشنایی قرار داده شدند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد و درصد کالوس زایی ، وزن خشک کالوس، رنگ کالوس و درجه بندی کالوس بررسی شد. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین درصد کالوس زایی (100%) در هر دو محیط حاوی NAA و IBA به دست آمد . مقایسه وزن خشک کالوس ها نشان داد که بیشترین وزن خشک کالوس در ریز نمونه برگ محیط حاوی IBA با غلظت 1 میلی گرم بر لیتر و در شرایط روشنایی بدست آمد. همچنین ریزنمونه های ریشه و یا ساقه که در محیط القایی (MS حاوی یکی میلی گرم بر لیتر NAA) به صورت جداگانه کاشت شدند پس از انتقال به محیط MS بدون هرومون دارای بیشترین وزن خشک کالوس در شرایط روشنایی می باشند. ولی در ریشه علاوه بر شرایط روشنایی در تاریکی هم کالوس رشد خوبی داشته است.

غیر فنوکسی، کالوس زایی، پنیر باد، ریزنمونه ، Withania coagulans