محمود احمدی - استادیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران
مهدی نارنگی فرد - دانشجوی دوره دکترا آب وهواشناسی دانشگاه یزد
خداکرم حاتمی بهمن بیگلو - دانشجوی دوره دکترا آب وهواشناسی دانشگاه اصفهان

آلودگی هوا در کلان شهرها نه تنها توسط منابع انتشار محلی بلکه به طور فزاینده ای توسط صنایع پیرامونی آلوده کننده هواسپهر ایجاد می گردید. بدین منظور در این پژوهش شرایط الگوهای همدید مرتبط با روزهای آلوده به دی اکسید گوگرد ((SO(2) در شهر شیراز با استفاده از رویکرد محیطی به گردشی، بررسی گردید. جهت انجام این مطالعه نخست با استفاده از داده های آلاینده دی اکسید گوگرد در بازه زمانی 7 ساله ( 2011-2005) و شاخص استانداردهای آلایندگی (P.S.I) روزهای آلوده استخراج گردید؛ سپس با بکارگیری داده های فشاری سطح زمین و تراز 500 هکتوپاسکال، الگوهای فشاری حاصله در روزهای آلوده به کمک تحلیل خوشهای مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی شاخص کیفیت هوا، در مجموع 748 روز آلوده شناسایی گردید؛ بیشترین تعداد روزهای آلوده به دی اکسید گوگرد نیز در سال 2008 با 300 روز رخ داده است، علاوه بر این با تحلیل خوشهای بروی فواصل اقلیدسی به روش وارد در محیط نرم افزار MATLAB چهار الگو فشاری مشخص شد، بر این اساس در الگوی اول در تراز 500 هکتوپاسکال جریانات حالت مداری داشته و شاهد حاکمیت شرایط پایدار و جوی فشارورد با پشته ضعیف و در تراز سطح دریا نیز شاهد وجود زبانه مرکز پرفشار سیبری در منطقه مورد مطالعه میباشیم. اما در سایر الگوها یک سامانه پرارتفاع (واچرخندی) با پشته ارتفاعی در منطقه واگرایی بالایی قرار گرفته است، که با یک سامانه کمفشار در سطح زمین همراه است.

الگوهای همدید، آلاینده دیاکسید گوگرد، تحلیل خوشهای، شهر شیراز