بررسی نقش ژئومورفولوژی و محدودیت های آن در انتخاب محورهای توسعه شهری (مطالعه موردی: شهر بجنورد)

اصولاً استقرار و پیدایش یک شهر بیش از هرچیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است، زیرا عوارض و پدیده های طبیعی در توسعه فیزیکی شهر و مورفولوژی شهر و امثال آن اثرات قاطعی دارند و گاه به عنوان یک عامل مثبت و زمانی به صورت یک عامل منفی و بازدارنده عمل می کنند. در هنگام احداث و توسعه شهر باید به دینامیسم محیط طبیعی مثل سیل، زلزله، گسل، عوامل اقلیمی و ... توجه کافی مبذول داشت در غیر این صورت شهر در آینده دچار مشکل خواهد شد. در این تحقیق سعی شده است به شناختپدیده ها و فرآیندهای ژئومورفولوژیک مؤثر بر توسعه شهری و امکانات و محدودیت هایی که این عوامل برای توسعه شهری بجنورد فراهم می کنند پرداخته شود. لذا در مطالعه پدیده ها و فرآیندهای ژئومورفولوژیک فعال در شهر بجنورد به صورت میدانی، اسنادی و بررسی عکس های هوایی و نقشه های شهر سعی گردید که مناسب ترین محور برای توسعه آینده شهر با توجه به محدودیت های ژئومورفولوژیکی موجود تعیین شود. نتیجه بررسی ها نشان داد که شهر بجنورد، برای توسعه در تمامی جهات با محدودیتهای فرآیندهای مختلف ژئومورفولوژیک مواجه است، اما فرآیندهای مربوط به شیب، گسل و خطر سیل گیری از مهم ترین فرآیندهای محدود کننده توسعه شهر هستند. بیشترین محدودیت ها در شمال، شمال شرقی و جنوب شرقی و کم ترین آن ها در جنوب غربی و غرب شهر وجود دارد. در حال حاضر به طور نسبی مناسب ترین جهت برای توسعه، زمین های واقع در جنوب غربی و غرب شهر می باشد.

Keywords:

ژئومورفولوژی , برنامه ریزی شهری , گسل , بجنورد , اراضی شهری