منیژه قهرودی تالی - دانشیار گروه جغرافیای طبیعی،دانشگاه شهید بهشتی
امیر کرم - استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه خوارزمی تهران
طیبه عبدالملکی - کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی،دانشگاه شهید بهشتی

هوازدگی زمانی رخ می دهد که سنگ ها ی سطحی زمین بر اثر فرایند های فیزیکی ، شیمیایی ، ویا بیولوژیکی تخریب ،شکسته و به اجزا کوچکتری تبدیل می شوند. این عمل بوسیله تابش خورشیدی ،رطوبت و آب، باد و کلا عناصر اقلیمی صورت می گیرد. هوازدگی علاوه بر تاثیر روی سنگها و عوارض سطحی زمین بر روی سنگ های ساختمانی ، مواد و مصالح و نمای ساختمانها نیز موثر است و باعث تخریب آنها می شود. این نوع هوازدگی می تواند سالیانه خسارات زیادی را به ساختمان های شهری و تاسیسات موجود وارد آورد.لذا از منظر مخاطرات طبیعی شهری ، هوازدگی سنگ ها و مصالح ساختمانی نوعی از مخاطرات محسوب می گردد. هدف از تحقیق حاضر ، بررسی شرایط ، انواع و شدت هوازدگی (دماشکافتگی، یخ شکافتگی و هیدرولیز ) در پهنه شهری تهران است. بدین منظور با استفاده از داده های اقلیمی همچون بارش ، رطوبت نسبی ، دماهای حداکثر و حداقل ، تعداد روزهای یخبندان و عواملی دیگر چون ارتفاع و وضعیت آلاینده های دی اکسید نیتروژن و دی اکسید گوگرد و همچنین استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ، انواع و شدت هوازدگی در محدوده مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفت.علاوه بر داده های فوق ، مشاهدات میدانی و برداشت اطلاعات براساس واحدهای هوازدگی به کمک چک لیستها ازساختمان های درون شهری به عمل آمد. نتایج نشان داد که بیشترین تاثیر تخریبی بر روی ساختمان ها مربوط به هوازدگی شیمیایی است.در ضمن افزایش شدت هوازدگی با شدت آلودگی و پراکنش آن در سطح کلانشهر تهران رابطه مستقیمی دارد.

هوازدگی ، مخاطرات شهری، سازه های شهری، تهران