تحلیلی بر الگوهای اتمسفری ایجاد کنندهی طوفانهای گردوخاک در ایستگاه شیراز

گردوخاک که به عنوان یکی از مهمترین شکلهای آلودگی جوی همه ساله، خسارتهای هنگفتی را در زمینه های مختلف، از جمله گسترش بیابانها، از بین بردن زمینهای کشاورزی، حمل و نقل و.... به دنبال دارد، در ابعاد مختلف مورد توجه محققان قرار گرفته است. استان فارس و به تبع آن شهرستان شیراز به علت موقعیت جغرافیایی آن و قرارگیری در عرضهای جغرافیایی پایین، از مسیرهای عبوری رطوبت کمتر بهره برده و نزدیکی آن به منبع عظیم تولید گردوخاک یعنی بیابان عربستان باعث شده تا همواره درمعرض پدیدهی گردوخاک قرار داشته باشد و در بعضی از اوقات سال دچار خسارت شود. از این رو، شناخت چگونگی پیدایش این گردوخاکها میتواند در امکان کاهش اثرات زیانبار این پدیده در منطقه مفید باشد. در این پژوهش، با استفاده از داده های روزهای همراه با گردوخاک ایستگاه هواشناسی شیراز در یک دورهی آماری 10 ساله (2002-1993)، الگوهای همدید طوفان های گردوخاک مورد بررسی قرار گرفت. در تحلیل همدیدی، از تراز 500 هکتوپاسکال و تراز سطح دریا استفاده شده است. این پژوهش نشان داد که سامانه های اصلی ایجاد گردوخاک در منطقه در تراز سطح دریا، وجود مرکز کم فشار بر روی عربستان و عراق، در تراز 500 هکتوپاسکال، قرارگیری منطقه در جلوی فرود با آرایش غربی- شرقی، و قرارگیری در جلوی فراز به همراه مرکز پرارتفاع و کمفشار پاکستان بوده، که زمینهی ماندگاری و سرازیر کردن گردوغبار به جو منطقه را فراهم آورده اند.

Keywords:

استان فارس , شهرستان شیراز , باد , تحلیل همدید , گردوخاک