مریم ایلانلو - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر، گروه جغرافیا، ماهشهر، ایران
حسن پاک نژاد - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبه دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، ایران

زلزله یکی از عواملی است که در امر برنامه ریزی شهری در ایران نسبت به سایر بلایای طبیعی، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. البته با توجه به شرایط بحرانی کشورمان و آسیب پذیری بالقوه ایران در برابر زلزله، یکی از اساسی ترین عوامل تخریبی طبیعی باید به حساب آید. غالب تحقیقاتی که درباره زلزله شده است به مباحثی مثل افزایش مقاومت بنا از طریق استفاده از مصالح بادوام و با کیفیت برمی گردد. البته ضمن تأیید این اصل باید به این امر هم توجه نمود که در وضعیت موجود چه نقاطی بیشترین و کمترینآسیبپذیری را دارند. در واقع زلزله به عنوان یک پدیده طبیعی به خودی خود نتایج نامطلوبی در پی ندارد؛ آنچه از این پدیده یک فاجعه میسازد عدم پیشگیری از تأثیر آن و عدم آمادگی جهت مقابله با عواقب آن است. در تحقیق حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر آسیب پذیری شهر چالوس و میزان آن در منطقه و بررسی راه های کاهش آسیب پذیری این شهر پرداخته شده است. برای آغازبررسی و شناسایی سطوح آسیب پذیر محدوده مورد مطالعه از اطلاعات طرح ممیزی املاک این شهر استفاده شده است. همچنین نسبت به تشکیل پایگاه اطلاعاتی مورد نیاز در محیط نرم افزاری ARC GIS اقدام و با استفاده از این نرم افزار به شناسایی تعداد ابنیه آسیب پذیر در برابر زلزله می پردازیم و در نهایت نیز به تحلیل چرایی آسیب پذیری اشاره می شود. این تحقیق خواستار نشان دادن رابطه بین فاکتورها و عواملی مانند مساحت قطعات تفکیکی و عمر بنا، جنس مصالح ،کیفیت ابنیه و تعداد طبقات و نزدیکی به گسل و میزان آسیب پذیری در برابر زلزله در مناطق توسعه یافته می باشد.

آسیب پذیری، ابنیه شهری، زلزله، GIS، چالوس