فاطمه محمدزاده لاریجانی - دانش آموخته کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تهران

سرنوشت جنگل های ایران یک تراژدی تمام عیار محی ط زیستی است. روند تخریب و تبدیل رو به گسترش جنگل های کشور، آینده این زیست بوم حیاتی را در هاله ای از ابهام فرو برده است . روندی که از سالها قبل در مورد قطع درختان در جنگل های شمال و جنگل های حفاظتی و حمایتی سایر نقاط کشور وجود داشته و کماکان نیز شاهد هستیم. اکنون نظاره گر بروز سیلابهای خطرسازی شده ایم که درگذشته در استانهای سرسبز شمال کشور مشاهده نشده است. این حوادث ناگوار در مناطق سرسبز شمال کشور که روزگار درازی به برکت وجود پوشش جنگلی انبوه، بارش های منظم و کافی، خاک های عمیق و حاصلخیز و تعادل پایدار اکوسیستم، بعنوان جزیره های امن و مصون از افات و بلایای طبیعی همچون سیل محسوب می شدبصورت وحشتناکی عیان شده است. هدف مقاله حاضر بیان اهمیت و ضرورت حفاظت از جنگل های هیرکانی شمال ایران به عنوان فسیلزنده درختان کهن در جهان و نقش آنها در جلوگیری از بروز سیل در این مناطق است. همچنین در این مقاله سعی خواهد شد به برخی از عوامل و طرح هایی که روند نابودی این اکوسیسم جنگلی را طی سال های گذشته تسریع نموده است اشاره شود. روش تحقیق مقاله بر پایه استفاده از منابع کتابخانه ای، اینترنتی و تحلیل کیفی استوار است. نتایج مطالعه نشان می دهد هر چند سیلاب ها ناشی از بارندگی هستند ول ی آنچه بیشتر موجب بروز سیلابهای سال های اخیر در شمال کشور شده اند، عمل متقابل و قانونمند طبیعت در برابر بهره برداری های بی رویه انسان ، کاربری های نادرست اراضی و استفاده های نابخردانه انسان از منابع بیکران آن است . طبیعت بویژه محیط زیست جنگلی بنا به ماهیت خودشکننده اند و فشارهای جمعیت رو به رشد انسان و استفاده های نامعقول آنها را بر نمی تابند به همین دلیل با آهنگی سریع رو به تخریب گذاشته اند و برای انسان پیامدهای ویرانگری نظیر سیل به بار می آورند.

جنگل های هیرکانی، تخریب جنگل، سیل، شمال ایران