فرح فلاح فر - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز
جواد دیواندری - عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان

عرصه مسکونی و اجزاء مختلف آن به دلیل درگیری بیشتر با زیست بشر و ضرورت طراحی مناسب همواره یکی از حوزههای مورد پژوهش محققان بوده اند. در این میان به عرصه میهمان یا فضای پذیرایی در معماری مسکونی به عنوان فضایی که نه همچون سایر بخش های خانه خصوصی است و نه جزء بخش عمومی محسوب می شود کمتر پرداخته است. اهمیت این بخش در معماری مسکونی ایران، در نحوه ارتباط آن با سایر فضاها همانند آشپزخانه، نشیمن، ورودی و غیره است. در عین حال حفظ حریم ها و تفکیکاین عرصه از بخش های خصوصی که ناشی از فرهنگ و روابط اجتماعی خاص مردم ایران است موجب شده تا در هر مکان و زمان صورت خاصی به خود بگیرد. در این مقاله خانههای کاشان از دوره قاجار تا کنون بررسی شده اند. دلیل انتخاب این مکان و دوره زمانی پیشینه شهر کاشان در زمینه معماری مسکونی و اهمیت فضای مهمان در فرهنگ و خواستگاه اجتماعی آن است. حال این پژوهش سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که با توجه به ثبات فرهنگی در منطقه کاشان روند معماری فضاهای مهمان تا چه حد دنباله رو معماری بومی است. روش انتخابی برای پژوهش بر اساس مشاهدات و مطالعات میدانی است. از آنجا که مقصود پژوهش دوره های مختلف زمانی است که از هر دوره نمونه هایی انتخاب و با یکدیگر مقایسه خواهند شد.

فضای میهمان، سازمان فضایی خانه، معماری بومی، معماری معاصر