تحلیل و بررسی خط رقاع در تزیینات معماری داخلی خانه تاریخی صادقی اردبیل

در تاریخ هنر معماری اردبیل، دوران قاجار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این دوره خط رقاع که از اقلام سته می باشد کاربرد داشته است. اکثر نسخ نویسان به عنوان یک خط جنبی و تفننی در کنار خط نسخ از خط رقاع استفاده می کردند. خط رقاع مشتق از خط ثلث و نسخ است و توسط ابن مقله بیضاوی شیرازی در قرن چهارم هجریقمری ابداع و معرفی شد. مقاله حاضر با هدف تحلیل و بررسی خط رقاع در تزیینات معماری داخلی خانه تاریخی صادقی اردبیل است. روش پژوهش بر مبنای مطالعه توصیفی پیمایشی، مطالعات کتابخانه ای و میدانی است. بدلیل مطالعات پژوهشی بر آثار معماری سنتی ایرانی، هنرهای سنتی، خوشنویسی فاخر ایرانی چنین پژوهشیالزامی به نظر می رسد. نتایج حاصل از پژوهش، آن است که توجه به زیبایی و نظم در دوره قاجار اردبیل اهمیت زیادی داشته که در فضای داخل اتاق از تزیینات و خطاطی استفاده شده و از هنرمندان مختلفی در این کار بهره گرفته اند. برای کتیبه نگاری، بیشتر از خط ثلث، محقق و کوفی تزیینی استفاده می شود. در تزیینات خانه صادقیاز خط رقاع که معمولا برای نوشتن عناوین، امضاء و نامه ها کاربرد داشته، برای کتیبه نگاری فضای داخلی در قالب نقوش هندسی دایره، ترنج و بته جقه ای استفاده شده و ترکیب بندی و قالب هنری زیبایی به وجود آمده است. همچنین با توجه به اینکه شهر دارالارشاد اردبیل مهد تشیع بوده و به معنویات گرایش بیشتری داشتند، حتی در تزیین داخل خانه نیز از آیات قرآنی استفاده نموده اند.

Keywords:

اردبیل , خانه صادقی , خط رقاع , قاجار