مختار قبادی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات و گروه پژوهشی بیوتکنولوژی برای مقاومت به خشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
محمد اقبال قبادی - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، گروه زراعت واصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
علیرضا زبرجدی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات و گروه پژوهشی بیوتکنولوژی برای مقاومت به خشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
دانیال کهریزی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات و گروه پژوهشی بیوتکنولوژی برای مقاومت به خشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.

در غرب ایران نزولات آسمانی از اوایل بهار به تدریج کاهش یافته و در اواسط بهار معمولاً قطع می شود بنابراین مراحل رشد زایشی درغلات زمستانه مثل تریتیکاله با تنش خشکی مواجه می گردد. به همین منظور، یک تحقیق مزرعه ای با هدف مطالعه اثر تنش خشکی درمراحل رشد زایشی روی عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتی پهای مختلف تریتیکاله به اجرا در آمد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالبطرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار پیاده شد. تیمارهای مختلف رطوبتی به عنوان فاکتور اصلی و 11 ژنوتیپ تریتیکاله بهعنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. تیمارهای مختلف رطوبتی شامل اعمال تنش خشکی از ابتدای گرده افشانی تا انتهای رشد گیاه،تنش خشکی از ابتدای رشد سریع دانه تا انتهای رشد گیاه و بدون تنش خشکی (شاهد) بودند. محل اجرای تحقیق در مزرعه تحقیقاتیدانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه بود. نتایج نشان داد که تیمار تنش خشکی سبب کاهش معن یدار در عملکرد دانه، عملکردبیولوژیک، عملکرد کاه، شاخص برداشت، تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه گردید. اثر زیان بار تنش خشکی روی عملکرد دانه واجزای عملکرد، هنگامی که از مرحله گرده افشانی تا انتهای دوره رشد گیاه اعمال گردید به مراتب بیشتر از تنش خشکی از ابتدای رشدسریع دانه تا انتهای دوره رشد گیاه بود. به طوری که تنش خشکی از مرحله گرده افشانی سبب کاهش 48 درصد و تنش خشکی از ابتدای رشد سریع دانه سبب کاهش 9 درصد از عملکرد دانه گردید.

تریتیکاله، خشکی، مرحله زایشی، عملکرد و اجزای عملکرد