مهناز سلطانی سولگانی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان
حسین یوسفی - عضو هیئت علمی دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران
نعمت الله جعفرزاده حقیقی فرد - دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز

این پژوهش با هدف شناسایی و رتبه بندی ریسک های واحد نمکزدایی با استفاده از تحلیل شبکه ای فازی (FANP) و روش شباهت به گزینه ایده آل (TOPSS) انجام شده است. لذا در اولین قدم از این مطالعه، پس از بررسی فعالیت ها و فرایند واحد، خطرات و عوامل آسیب رسان شناسایی شد. سپس این عوامل توسط تکنیک دلفی غربال، و مهمترین عوامل مولد ریسک در واحد نمکزدایی تعیین گردید. برای انجام ارزیابی ریسک 9 شاخص تعداد وقوع، ضریب کشف، نحوه کنترل پس از وقوع، مقدار آلودگی، نحوه انتشار، تأثیر بر سازمان، تداوم اثر، سمی بودن، تأثیر برطرف های ذینفع انتخاب شد. سپس وزن این شاخص ها توسط روش تحلیل شبکه ای فازی به دست آمد و در نهایت برای اولویت بندی ریسک ها، از روش تاپسیس استفاده گردید. نتایج حاصل از اولویت بندی تاپسیس نشان داد که در واحد نمکزدایی، پسماندهای نفت خام و لجن آلوده به مواد نفتی و ...، نشت پساب در اثر سوراخ شدن لوله در فرایندهای انتقال آب مازاد از مخزن کف گیر به مخازن جداکننده ثقلی و انتقال آب مازاد از برج های هیدروژن سولفوره به مخازن آب مازاد به ترتیب با عدد شاخص شباهت 0/7902، 0/7718 بالاترین اولویت را به دست آورند. همچنین نتایج نشان داد در واحد نمکزدایی مهمترین عوامل مولد ریسک شامل سوراخ شدن خطوط لوله و سپس تعمیرات اساسی می باشد و بیشترین ریسک محیط زیستی که توسط فعالیت های این واحد ایجاد می شود به ترتیب شامل نشت گاز به محیط و پسماند است.

ارزیابی ریسک محیط زیستی، واحد نمکزدایی نفت خام، تحلیل شبکه ای فازی، تاپسیس