معین جهانبانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مخازن هیدروکربوری، دانشگاه صنعتی شریف
محمدصادق موسی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد مخازن هیدروکربوری، دانشگاه صنعتی شریف

امروزه ازدیاد برداشت به روش میکروبی به عنوان یک روش ازدیاد برداشت کم هزینه و از سویی سازگار با محیط زیست شناخته می شود. میکروارگانیسم ها با فعال کردن مکانیزم های مختلف منجر به تولید نفت باقیمانده در مخزن می شوند. تغییر ترشوندگی یکی از مکانیزم هایی است که در فرآیند های تحریکی چرخه ای منجر به ازدیاد برداشت می شود. این تغییر ترشوندگی با توجه به نوع باکتری، بیوسورفکتانت تولیدی، نوع منبع کربن، سنگ و وضعیت ترشوندگی آن متفاوت است. مطالعات بر محلول فرآورده های زیستی (تاثیر بیوسورفکتانت، شبیه سازی فرآیند میکروبی بیرونی) و محلول باکتری ها (تاثیر همزمان سلول ها و بیوسورفکتانت، شبیه سازی فرآیند میکروبی درونی) صورت گرفته و ترشوندگی با شاخص های زاویه تماس و آموت سنجیده شده است. نتایج تحلیل صورت گرفته بر نتایج این مطالعات نشان می دهد سلول باکتری های گرم مثبت در صورت استفاده از منبع کربنی غیر امتزاج پذیر با آب قادر به تغییر ترشوندگی از ترشوندگی آبدوست شدید به سمت ترشوندگی نفت دوست هستند. از سویی سلول باکتری های گرم منفی فارغ از نوع منبع کربنی استفاده شده و همچنین باکتری های گرم مثبت در صورت استفاده از منبع کربنی امتزاج پذیر در آب منجر به تغییر ترشوندگی به سمت آبدوستی بیشتر می شوند. آبدوستی یا آب گریزی دیواره سلولی مسئول این تغییر ترشوندگی است. در مورد سنگ های دولومیت و سطوح کوارتز فارغ از ترشوندگی اولیه، بیوسورفکتانت مطالعه شده می تواند ترشوندگی را به سمت ترشوندگی میانه متمایل کنند.

ازدیاد برداشت به روش میکروبی، تغییر ترشوندگی، بیوسورفکتانت، ترشوندگی میانه، آب دوستی، نفت دوستی