پریسا مومنی فیلی - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد
علی خورگامی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد، گروه زراعت و اصلاح نباتات
منوچهر سیاح فر - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی استان لرستان

به منظور بررسی اثر کود زیستی ورمی کمپوست و فاصله بوته روی ردیف تراکم بر برخی صفات فنولوژیکی عملکرد سویادر کشت دوم )تابستانه، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد در تابستان 1931 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل دو عاملی شامل 4 سطح کود ورمی کمپوست )شاهدو5و10و15تن در هکتار و 4 سطح فاصله بوته روی ردیف 4و8و12و11 سانتی متر بود که در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که کود زیستی ورمی کمپوست تأثیر معنی داری بر صفات عملکرد دانه و تعداد غلاف در گره داشت. تأثیر تراکم نیز اثر معنی داری بر صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین و تعداد غلاف در گره داشت. اثر متقابل این دو عامل فقط بر صفت عملکرد دانه معنی دار بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که با افزایش مصرف کود ورمی کمپوست، عملکرد دانه افزایش یافت، به طوریکه مصرف 15 تن در هکتار، بیشترین عملکرد دانه 2231/5کیلوگرم درهکتار و مصرف 5 تن در هکتار ورمی کمپوست، کمترین عملکرد دانه 1181 کیلوگرم در هکتار را تولید کرد و با افزایش فاصله بوته روی ردیف عملکرد دانه کاهش یافت، به طوریکه فاصله بوته روی ردیف 4 سانتی متر، بیشترین عملکرد دانه 2302/7کیلوگرم در هکتار و فاصله بوته روی ردیف 11 سانتی متر، کمترین عملکرد دانه1628/9کیلوگرم در هکتار راتولید کرد. به طور کلی و با توجه به نتایج حاصله، بیشترین عملکرد دانه در مصرف 15 تن در هکتار ورمیکمپوست و در فاصله بوته روی ردیف 4 سانتی متر حاصل شد. نتایج نشان داد که در شرایط امروز و با توجه به گسترش کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی می تواند در منطقه خرم آباد سودمند و قابل توجیه باشد.

تراکم، صفات فنولوژیکی، عملکرد دانه، کشاورزی پایدار، کود ورمی کمپوست