مهرنوش نایب یزدی - استادیار گروه علوم دامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشمر
اکبر سلیمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشمر
سمیه یوسفی - کارشناسآزمایشگاه و دانشآموخته کارشناسی ارشد تغذیه دام دانشگاه بیرجند

استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماریها از دیرباز در جوامع بشری معمول بوده و تا حدود نیم قرن پیش گیاهان، ازمهمترین منبع تامین دارو برای درمان دردها به شمار میرفتند. از آنجایی که مصرف داروهای صنعتی مثل استامینوفن بهطور روز افزون افزایش یافته و آگاهی اغلب پزشکان از عوارض مسمومیت با این دارو و جزئیات درمان آن کافی نمیباشد، باید از روشها و مواد بهتری استفاده شود که هم طبیعی بوده و دسترسی به آنها به سهولت امکانپذیر باشد و هم قادر بهحفاظت کبد در برابر مسمومیت باشد. درتحقیق حاضر اثر محافظتی عصاره هیدروالکلی ریزوم زنجبیل در مسمومیت حادکبدی ناشی از مصرف استامینوفن مورد بررسی قرار گرفت. 36 سر موش سوری نژاد ان- ماریNMRI در شش گروه به صورت تصادفی توزیع شدند. به تیمار یک به عنوان شاهد سالم، سرم فیزیولوژی،به تیمار دوم به عنوان شاهد مسموم،استامینوفن ( 500 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن) تجویز شد. به تیمارهای سوم و چهارم عصاره ریزوم زنجبیل با غلظت 20 و 40 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن و به تیمارهای پنج وشش عصاره ریزوم زنجبیل به ترتیب 20 و 40 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن همراه با استامینوفن( 500 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن) تجویز گردید. در پایان دوره برای سنجش پارامترهایبیوشیمیایی خونگیری از قلب انجام شد. در تیمار دو، استامینوفن به طور قابل توجهی غلظت سرمی آنزیم های آسپارتات آمینو ترانسفراز و آلانین آمینو ترانسفراز کبدی را افزایش داد که فعالیت این آنزیم ها، معرف آسیب بافت کبدی می باشد. درتیمار سوم، ریزوم زنجبیل با غلظت 20 میلی گرم بر کیلوگرم، باعث کاهش معنی داری در میانگین غلظت سرمی آنزیم هایکبدی آسپارتات آمینوترانسفراز،آلانین آمینوترانسفراز شد. با توجه به نتایج تحقیق، عصاره هیدروالکلی ریزوم زنجبیل، احتمالا اثر جانبی مسمومیت کبدی ناشی از مصرف استامینوفن را کاهش می دهد و منجر به استفاده از گیاهان دارویی منطقه به عنوان یک پتانسیل دارویی مناسب برای درمان بیماری ها می شود

استامینوفن، ریزوم زنجبیل، مسمومیتکبدی و موشآزمایشگاهی