علیرضا کاظمی - دانشجوی دکتری مدیریت کسب و کار، دانشگاه صنایع و معادن، واحد البرز
علیرضا شکیبا - دانشجوی دکتری مدیریت کسب و کار، دانشگاه صنایع و معادن، واحد البرز

سازمان های هزاره جدید، به دلیل شرایط زمانی که در آن واقع شده اند، ظهور فن آوری اطلاعات شرایط جدیدی را بر محیط تجارت و کسب و کار حاکم ساخته است وسازمانهای در عصر معاصر که عصر اطلاعات (فرا صنعتی) نامیده می شود ، تفاوت های بسیاری با سازمان های گذشته (عصر صنعتی) دارند و بر اساس دو مفهوم پیچیدگی و آشفتگی به شدت تغییر کرده اند . این تغییرات چنان سریع اتفاق افتاده و رقابت نیز چنان زیاد شده است که سازمانهای بزرگی که در قرن بیستم رشد یافتند نمیتوانند در دنیای پر شتاب قرن بیست و یکم دوام بیاورند . و دانش شاه کلید رقابت جهانی و عمده ترین مزیت رقابتی سازمانها محسوب میشود . سازمانها، در این محیطهای جدید سازمانی، برای بقا و موفقیت خود به سیستمهای طبیعی و انعکاسهای آن نیاز دارند تا بتوانند با تشخیصسریع تغییرات، خود را با آن انطباق دهند . این موضوع، توجه سازمانها را به سمت دانش معطوف کرده است . دانش، با ویژگیهای بدیع و پویای خود، امکان پاسخگویی بهویژگیهای محیطهای جدید را فراهم می سازد. در گذشته معمولا ارزش یک سازمان بر حسب سرمایه و دارایی های ملموس سنجیده می شد، اما در هزاره جدید دارایی های غیرملموس، یعنی علم و دانش و سرمایه های فکری و انسانی ، بهترین سرمایه سازمان تلقی میشود که بر ارزش محصولات و خدمات و قدرت رقابت آن سازمان می افزاید .برای استفاده بهینه از این سرمایه فن آوری اطلاعات و تکنولوژی به خدمت گرفته میشود تا در تهیه ، انتشار ، تحلیل ، نگهداری و ارزیابی دانش به مزیتهای رقابتی دستیابیم . بر این مبنا و با توجه به اهمیت مدیریت دانش در دنیای رقابتی تحقیق حاضر به ارزیابی مدیریت دانش در پژوهشگاه شرکت نفت که ماهیتی دانش آفرین و دانش مدار دارد می پردازد . تا با شناسائی شکاف بین آنچه که باید باشد با شرایط موجود ، راهکارهای ارتقاء دانش و مدیریت آن مورد ارزیابی قرار گیرد. پژوهشگاه صنعت نفت در آغاز با نام «اداره توسعه تحقیقات شرکت ملی نفت ایران» در سال 1338 تاسیس شد و هدف اولیه آن، تحقیق و پژوهش در زمینه کاربرد مواد نفتی بود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، نام این سازمان به «مرکز پژوهش و خدمات علمی» تغییر یافت و به توسعه فعالیت ها در راستای اهداف موردنظر پرداخت. در سال 1368، این مرکز، طبق موافقت نامه اصولی شورای گسترش وزارت فرهنگ و آموزش عالی «پژوهشگاه صنعت نفت» نام گرفت و با هدف انجام تحقیقات بنیادی، کاربردی و توسعه ای، به فعالیت های خود ادامه داد. راهبرد پژوهشگاه صنعت نفت، ایجاد ارزش افزوده از راه تولید و تجاری سازی فناوری با رویکرد اصل انجام پژوهش برای توسعه و داخل یسازی فناوری های جدید است. فعالیت های پژوهشگاه در سه مجموعه «پردیس پژوهش و توسعه صنایع بالادستی نفت». «پردیس پژوهش و توسعه صنایع پایین دستی نفت» و «پردیس پژوهش و توسعه انرژی و محیط زیست» انجام می شود.

دانش، مدیریت دانش، سرمایه فکری ، فن آوری اطلاعات