رضا نصری - دانشجوی دکری زراعت دانشگاه آزاد اسلامی کرج
علی کاشانی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی کرج
فرزاد پاک نژاد - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی کرج
سعید وزان - دانشیار گروه زراعت دانشگاه آزاد اسلامی کرج
مهرشاد براری - استادیار گروه زراعت دانشگاه ایلام

به منظور تعیین مناسب ترین تناوب دوگانه و میزان نیتروژن از نظر کارایی جذب و بهره وری نیتروژن آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی پیش کاشت ها در 6 سطح و فاکتور فرعی نیتروژن در چهار سطح در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تناوب زراعی و کود نیتروژنه و اثر متقابل آنها تاثیر معنی داری بر کارآیی جذب و بهره وری مصرف نیتروژن داشت. بیشترین و کمترین کارآیی مصرف نیتروژن به ترتیب در تناوب تربچه روغنی: گندم و تناوب آیش: گندم مشاهده شد، بیشترین و کمترین کارآیی بهره وری نیتروژن به ترتیب در تناوب تربچه روغنی: گندم و آیش: گندم مشاهده گردید. از آنجا که عملکرد کل تناوب پرکو: گندم در شرایط مصرف نیتروژن در حد توصیه و بیشتر از توصیه بیشتر از سایر تناوب ها بود، تناوب پرکو: گندم با مصرف نیتروژن در حد توصیه کودی برای گندم به سبب عملکرد اقتصادی و کارآیی مصرف و جذب نیتروژن بالا، مناسبتر از سایر تناوب ها ارزیابی شد.

تناوب؛ کارایی جذب نیتروژن؛ کارایی بهره وری نیتروژن؛ گندم