مجید عبدلی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
عزت اله اسفندیاری - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
بهزاد صادق زاده - استادیار موسسه تحقیقات کشاورزی دیم، ایران
سید بهمن موسوی - استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

روی، یکی از عناصر کم مصرف مورد نیاز گیاه است که کمبود آن در مراحل اولیه رشد ظاهر می شود. کمبود روی یک معضل تغذیه ای جهانی برای تولید محصول است و بویژه در غلات در حال رشد در خاک های آهکی گسترش زیادی دارد. به منظور بررسی اثرات روش های مختلف مصرف روی بر خصوصیات رشدی گیاهچه های گندم در خاک آهکی، آزمایشی گلدانی در سال زراعی 93-1392 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه به اجرا در آمد. فاکتور اول شامل سه سطح نحوه کاربرد سولفات روی شامل کنترل (عدم مصرف)، کاربرد خاکی ( 5 میلیگرم در هر کیلوگرم خاک) و اسپری بذری (محلول 30 %، یک لیتر آب در 10 کیلوگرم بذر) و فاکتور دوم پنج رقم گندم پاییزه که شامل دو رقم گندم نان (گاسکوژن و آذر 2) و سه رقم گندم دوروم (زردک، کوندور- 1149 و ویا - 2005 ) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مصرف خاکی روی بطور معنی داری وزن خشک گیاهچه و طول گیاهچه را افزایش داد. تولید ماده خشک و طول گیاهچه در اثر مصرف روی به میزان 8/7 و 12 درصد در خاک آهکی افزایش یافته است. اثر متقابل رقم در نحوه کاربرد روی بر طول گیاهچه در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. نتایج نشان داد که در بین ارقام از لحاظ میزان ماده خشک تولیدی و طول گیاهچه اختلاف معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل نشانگر این مطلب است که ارقام گندم دوروم حساستر از گندم نان به کمبود روی هستند. پس بهتر است برای توسعه گیاهچه در مراحل اولیه رشد، سولفات روی را بصورت خاکی مصرف کرد تا بازده بیشتری را نسبت به اسپری بذری داشته باشد.

گندم، وزن خشک، سولفات روی، گیاهچه، خاک آهکی، اسپری بذری