رویا خلیل زاده گنجعلی خانی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه شهید باهنر کرمان
حسن فرحبخش - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شهید باهنر کرمان

به منظور بررسی تأثیر خشکی و سیلیسیم بر گیاه سورگوم دانه ای (Sorghum bicolor L) آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 1392 انجام پذیرفت. تیمارهای آبیاری شامل دو سطح تنش و بدون تنش به عنوان کرت های اصلی، تیمارهای سیلیسیم با دو سطح پاشش و عدم پاشش سیلیسیم به عنوان کرت فرعی و ژنوتیپ های مختلف سورگوم (TN-04-107، TN-04-100، TN-04-62 و TN-04-39) به عنوان کرت فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از: عملکرد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و ارتفاع. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل آبیاری، سیلیسیم و ژنوتیپ بر کلیه صفات اندازه گیری شده معنی دار شد. هم در شرایط تنش خشکی و هم در شرایط نرمال کاربرد سیلیسیم عملکرد دانه را نسبت به تیمار های عدم کاربرد سیلیسیم به طور معنی داری افزایش داد. سیلیسیم منجر به افزایش وزن هزار دانه همه ژنوتیپ ها به جز ژنوتیپ TN-04-100 در شرایط تنش خشکی شد. بیش ترین اثر سیلیسیم برای افزایش عملکرد بیولوژیک مربوط به ژنوتیپ TN-04-62 و برای شاخص برداشت مربوط به ژنوتیپ TN-04-107 بود. بنابراین می توان از سیلیسیم به عنوان عنصر مفید در افزایش عملکرد گیاهان زراعی و همچنین افزایش مقاومت آن ها به تنش های محیطی استفاده نمود.

ارتفاع، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، وزن هزار دانه