لیلا دهقانی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نبات، دانشگاه شهید چمران
داریوش نباتی احمدی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نبات دانشگاه شهید چمران
حمید رجبی معماری - استادیار گروه زراعت و اصلاح نبات دانشگاه شهید چمران
بهاره حسینعلی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت ، دانشگاه شهید چمران

گرده افشانی مصنوعی یک سیستم تولیدمثل جنسی می باشد که معمولا جهت هیبرید سازی انجام می گیرد و کارایی آن بستگی مستقیم به اعمال صحیح مراحل گرده افشانی دارد. کنترل گرده افشانی گندم با دست با توجه به شرایط محیطی متفاوت می باشد. در هوای خنک و معتدل بعد از عقیم نمودن گل، دانه های گرده را جهت تلقیح بر روی مادگی گل پایه مادری قرار می دهند. در صورتیکه این عمل انتقال دانه های گرده بر روی مادگی در هوای گرم و خشک با یک سری محدودیت ها مواجه می شود که عمل لقاح و تعداد دانه را در خوشه کاهش می دهد. بهترین شیوه برای گرده افشانی گندم در شرایط گرم و خشک استفاده از بساک ها به جای دانه های گرده می باشد. بدین ترتیب وقتیکه پایه مادری آماده لقاح است بساک های گیاه پایه پدری که به رنگ زرد کم رنگ و هنوز پاره نشده اند جدا و سه تا چهار عدد از آ نها را به آرامی در کنار مادگی در درون هر گلچه پایه مادری قرار می دهند و سپس خوشه را با یک پاکت مخصوص می پوشانند. بازدهی این تکنیک در مقایسه با روش انتقال دانه گرده، می تواند تعداد دانه درهر خوشه را بیش از 50 % در هوای گرم و خشک افزایش دهد.

بساک، دانه گرده، گندم، گرده افشانی مصنوعی، مادگی