نصرت اله نجفی - دانشیار، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
مهدی مصطفایی - دانشجوی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
عادل دباغ محمدی نسب - استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
شاهین اوستان - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

برای بررسی اثر کشت مخلوط ذرت رقم سینگل کراس 704 (Zea mays L) با لوبیا چیتی رقم تلاش (Vicia faba L) و سطوح کود دامی بر غلظت عناصر غذایی پرمصرف و کم مصرف و عملکرد شاخساره دانه لوبیا، آزمایشی در سال زراعی 1389 به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط مزرعه ای انجام شد. فاکتورها شامل نوع کشت در دو سطح (تک کشتی لوبیا و کشت مخلوط ذرت با لوبیا) و کود دامی در 3 سطح (0، 30 و 60 تن در هکتار) بودند. در پایان دوره رشد عملکرد دانه گاودانه و جذب و غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، سدیم، کلسیم، منیزیم، آهن، مس، روی و منگنز در دانه تعیین گردید. نتایج نشان داد که با افزایش سطح کود دامی عملکرد شاخساره لوبیا تغییر معنی داری نکرد ولی عملکرد دانه لوبیا با مصرف 30 و 60 تن کود دامی بر هکتار به طور معنی داری افزایش یافت. عملکرد شاخساره و دانه لوبیا در نظام تک کشتی لوبیا بیشتر از نظام کشت مخلوط لوبیا با ذرت بود. با افزایش سطح کود دامی غلظت آهن، مس، روی، منگنز، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، سدیم، منیزیم و کلسیم در شاخساره و دانه لوبیا به طور معنی داری افزایش یافت. غلظت نیتروژن، فسفر، آهن و منگنز شاخساره و دانه لوبیا، غلظت پتاسیم شاخساره و غلظت روی دانه لوبیا در کشت مخلوط لوبیا با ذرت به طور معنی داری بیشتر از کشت خالص لوبیا بود در حالیکه غلظت مس، سدیم، منیزیم و کلسیم شاخساره و دانه، غلظت روی شاخساره و غلظت پتاسیم دانه لوبیا در کشت مخلوط لوبیا با ذرت تفاوت معنی داری با کشت خالص لوبیا نداشت. با توجه به بهبود تغذیه گیاهان ذرت و لوبیا و عملکرد زیستی بیشتر، کشت مخلوط لوبیا با ذرت و مصرف 60 تن کود دامی در هکتار می تواند توصیه شود.

ذرت، کشت مخلوط، لوبیا، کود آلی