محبوبه پیشداد - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
قربانعلی نعمت زاده - استاد ژنتیک، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
نورالدین حسین پورآزاد - دانشجوی دکتری مهندسی ژنتیک، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
خدیجه فتحعلی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

امروزه افزایش تقاضا برای ترکیبات طبیعی و هزینه بالای تولید رنگدانه های مصنوعی منجر به جستجوی منابع طبیعی آستاگزانتین گردیده است. در تحقیق حاضر، جهت بررسی میزان آستاگزانتین موجود در بافتهای گیاه آزولا، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و طی دوره های مختلف رشدی (مرحله سبزی، نیمه قرمز و قرمزی برگها) آزمایشی انجام شد. هیدرولیز دیواره سلولی با هیدروکسیدسدیم در دو تیمار دمایی مختلف ( 25 و 55 درجه سانتیگراد) و استخراج آستاگزانتین با حلالهای دی متیل سولفوکسید (DMSO) و استون صورت گرفت. میزان جذب این ماده در محتویات عصاره در طول موج 489nm با دستگاه اسپکتروفتومتری به طور میانگین برای تیمار دمایی 52 درجه سانتیگراد به ترتیب >2.5، 1.12، 0.806 واحد جذب در حجم ثابت عصاره برگی قرمز، نیمه قرمز و سبز اندازه گیری شد. این مقادیر برای تیمار دمایی 25 درجه سانتیگراد به ترتیب 1.03، 0.626 و 0.937 واحد جذب محاسبه گردید. نتایج حاصل از مقایسه میانگین با روش دانکن در سطح احتمال 0.05 از طریق آنالیز با نرم افزار آماری R معنیدار بودن نتایج تیمار دمایی 55 درجه سانتیگراد برای استخراج ماده آستاگزانتین از مواد برگی در مرحله رشدی قرمز را نشان داد. نتایج به دست آمده از این آزمایش در مقایسه با نتایج حاصله از سویه جلبکی Haematococcus pluvialis که در حال حاضر به عنوان اصلیترین منبع تولید ماده آستاگزانتین مطرح میباشد نشان میدهد گیاه آزولا میتواند پس از مطالعات مرتبط با کیفیت سنجی، به عنوان جایگزین این سویه جلبکی استاندارد جهت تولید ماده آستاگزانتین به کار گرفته شود.

آزولا، آستاگزانتین، دی متیل سولفوکسید، (DMSO)