سمانه اسدی صنم - دانشجوی دکترای زراعت و باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
محسن زواره - استادیار گروه زراعت، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
همت اله پیردشتی - دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
یاسر یعقوبیان - دانشجوی دکترای زراعت، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین اهواز

با هدف بررسی اثرات تنش دمای پایین بر گیاه دارویی E.purpurea با استفاده از تکنیک فلورسانس کلروفیل، پژوهشی به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1392 ، اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح دمایی (شاهد، 4 درجه و 4 - درجه سلسیوس) بود. پس از پایان تنش، متغیرهای فلورسانس کلروفیل از جمله Fm' (بیشینه فلورسانس کلروفیل در برگهای سازگارشده با روشنایی) ، Fv'/Fm' (کارایی انرژی برانگیخته به دام افتاده به وسیله مراکز واکنش باز فتوسیستم دو qP ،( PSII و NPQ به ترتیب (ضرایب خاموشی فتوشیمیایی و غیرفتوشیمیایی فلورسانس کلروفیل) و ФPSII (عملکرد کوانتوم انتقال الکترون PSII) اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج آزمایش، اثر تنش دمای پایین بر متغیرهای فلورسانس برگ E.purpurea در شرایط تاریکی معنیدار نبود. کاهش دما بر مقدار F'o (کمینه فلورسانس در شرایط روشنایی) تأثیر معنیداری نداشت درحالیکه، مقدار 'Fm با افزایش تنش، کاهش یافت. بیشترین مقدار Fv'/Fm' ، ا 0.669 در تیمار شاهد به دست آمد که کاهش دما توانست مقدار آن را به 0/627 در تیمار دمایی 4- درجه سلسیوس کاهش دهد. بیشترین مقدار NPQ و qP ز، در دمای 4- درجه سلسیوس ثبت شد. مقدار ФPSII از 0/716 در دمای 4 درجه سلسیوس تا 0/747 در تیمار شاهد متغیر بود. با توجه به نتایج پارامترهای فلورسانس کلروفیل، به نظر میرسد که تنش دمای پایین بر دستگاه فتوسنتزی گیاه E.purpurea اثر منفی دارد.

ا ،E.purpurea، عملکرد کوانتومی، فتوسیستم دو